5 - الامام علي « ع » : لا يمنع الضّيم الذّليل ، و لا يدرك الحقّ إلَّا بالجدّ . . [1] امام على « ع » : آدم حقير و ذليل نمىتواند از ستم و بيدادگرى جلوگيرى كند ، و جز به جد و سختكوشى نمىتوان به حق رسيد . . 6 - الامام علي « ع » : معاشر المسلمين ! استشعروا الخشية ، و تجلببوا السّكينة ، و عضّوا على النّواجذ ، فإنّه أنبى للسّيوف عن الهام ؛ و أكملوا اللَّاءمة ، و قلقوا السّيوف في أغمادها قبل سلَّها ، و الحظوا الخزر ، و اطعنوا الشّزر ، و نافحوا بالظَّبا ، و صلوا السيوف بالخطا . و اعلموا ! أنّكم به عين الله و مع ابن عمّ رسول الله « ص » ؛ فعاودوا الكرّ ، و استحيوا من الفرّ ، فانّه عار في الأعقاب ، و نار يوم الحساب . و طيبوا عن أنفسكم نفسا ، و امشوا الى الموت مشيا سجحا . و عليكم بهذا السواد الأعظم و الرّواق المطنّب ، فاضربوا ثبجه ! فإنّ الشيطان كامن في كسره ، قد قدّم للوثبة يدا ، و أخّر للنّكوص رجلا ، فصمدا صمدا ، حتى ينجلي لكم عمود الحق ، « * ( وَأَنْتُمُ الأَعْلَوْنَ ، وَالله مَعَكُمْ ، وَلَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمالَكُمْ ) * [2] » [3] . ( 2 ) امام على « ع » - خطاب به افسران و سربازان اسلام ، در جنگ صفّين : اى گروههاى مسلمان ! جان خود را از ترس از خدا آكنده سازيد ، و بر تن خويش جامهء آرامش و اطمينان بپوشيد ! و دندان برهم فشاريد ( و مصمم باشيد ) تا بهتر از شمشير دشمن مصون مانيد . زره و افزارهاى جنگ را كامل كنيد ، شمشيرها را پيش از بيرون كشيدن از غلافها در آنها تكان دهيد ، خشمگينانه به دشمن بنگريد ، از چپ و راست با سرنيزه حمله كنيد ، با دم شمشير ضربه وارد آوريد ، و به هنگام شمشير زدن دلاورانه پاى پيش نهيد ، و بدانيد كه خدا به شما نظر دارد ، و شما همراه پسر عموى پيامبر جنگ مىكنيد . پس پى در پى

[1] « نهج البلاغه » / 103 ؛ عبده 1 / 70 .
[2] سورهء محمد « ص » ( 47 ) : 35 .
[3] « نهج البلاغه » / 158 ؛ عبده 1 / 112 - 110 .

370