كنند . ( 1 ) امامت آن است كه خداى عز و جل ، ابراهيم خليل را پس از پيامبرى و دوستى خود ، همچون پايگاه سومى ، به آن مخصوص گردانيد ، و فضيلتى بود كه او را بدان مشرّف ساخت ، و او را به آن نامور كرد ، و خود گفت : « * ( إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً ) * من تو را براى مردمان امام و پيشوا قرار مىدهم » ؛ و چون خليل « ع » كه با اين عنوان غرق شادى شده بود پرسيد : « * ( وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ) * ؟ و از فرزندانم ؟ » ، خداى متعال گفت : « * ( لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ ) * عهد من ( امامت ) نصيب ستمكاران نخواهد شد » . پس اين آيه امامت هر ستمگرى را تا روز باز پسين باطل كرده است . و اين منصب مخصوص برگزيدگان است . سپس خداى متعال اكرام را بر ابراهيم تمام كرد ، و در فرزندان او كسانى اهل پاكيزگى و پاكى قرار داد تا شايستهء مقام امامت باشند ، اين بود كه گفت : * ( وَوَهَبْنا لَه إِسْحاقَ وَيَعْقُوبَ نافِلَةً وَكُلاًّ جَعَلْنا صالِحِينَ وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا ، وَأَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَإِقامَ الصَّلاةِ وَإِيتاءَ الزَّكاةِ وَكانُوا لَنا عابِدِينَ ) * به او ( ابراهيم ) ، اسحاق و يعقوب ، نوادهء او را ، بخشيديم و همه را از صالحان قرار داديم و آنان را امامانى قرارداديم كه به فرمان ما راهنمايى كنند ، و نيكوكارى و برپاداشتن نماز و دادن زكات را به ايشان وحى كرديم ؛ و آنان خود پرستندگان ما بودند » . بدين گونه امامت در ذريهء او بود و از بعضى به بعضى ديگر در قرنهاى متوالى انتقال پيدا مىكرد ، تا آنگاه كه خداى متعال آن را ميراث پيامبر ما « ص » قرار داد و گفت : * ( إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوه ، وَهذَا النَّبِيُّ ، وَالَّذِينَ آمَنُوا ، وَالله وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ ) * نزديكترين مردمان به ابراهيم آنان بودند كه از او پيروى كردند ، و اين پيامبر ، و كسانى كه ايمان آوردند ؛ و خدا ولىّ مؤمنان است » . بدين گونه امامت به او اختصاص يافت ، و او به فرمان خدا آن را بر دوش على نهاد . و بنا بر آنچه خدا واجب كرده بود در برگزيدگان ذريهء او قرار گرفت ، يعنى كسانى كه خدا به آنان علم و ايمان ارزانى داشته و گفته است : * ( وَقالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالإِيمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتابِ الله إِلى يَوْمِ الْبَعْثِ ) * كسانى كه علم و ايمان بهرهء ايشان شده گفتند : در ( گورهاى خويش ، چنان كه در ) كتاب ( تقدير ) خدا ثبت است ، تا روز رستاخيز درنگ خواهيد كرد » ؛ پس امامت مخصوص فرزندان

310