جنايت و اختلاس مخالف است بيمناكند . اين فاجعه از آنجا پيدا شد كه شياطين شر و فساد - پس از آنكه ديدند توان ضديت آشكار با كتاب الهى را ندارند - به ضديت پنهان با آن پرداختند ، كه زيانش بيشتر و سرانجامش بدتر است . و بيش از ضديتهاى آشكار كه در اغلب اوقات غير ممكن است ، مسلمانان را به انحطاط و سستى و بيعملى مىكشاند .
و اين بدان گونه صورت گرفت كه در برپاداشتن ظواهر و اداى حروف قرآن كوشيدند ، و در عوض ، حدود و احكام آن را تباه كردند و تغيير دادند ، و تعاليم آن را دگرگون ساختند ، و راهبريهاى آن را كشتند ، و قرآن را به صورتى تفسير كردند كه با اميال فاسد خودشان سازگار بود ، و طرز تلقى تربيتى قاطع آن را ناهنجار نشان دادند ، و مشعلهاى اصلاحى آن را خاموش و بانگ آزادى آن را خفه كردند . پس بر اجتماعات اسلامى واجب است كه در مقابل اين فاجعهء بزرگ بيدار و آگاه باشند .
دسيسهء ديگرى نيز براى فراموش ساختن حقايق قرآن و كوبيدن هدفهاى آن در كار است . و آن جلب توجه مردم به الفاظ و قرائتهاى قرآن و مسائل ادبى آن است نه چيز ديگر ، تا افكار متوجه عملى ساختن آموزشها و راهنماييهاى آن نشود ، و به استوار سازى اصول و نشر جهت بخشيهاى آن نپردازد .
پس قرآن كريم ، به عنوان راهنما و مصلح ، و به صورت يك جهانبينى و نظام انديشه اى زنده و سازنده ، در گرو عمل كردن به آن و به كار بستن دستورات آن است . نيز رسالت تاريخى و ايدئولوژيك آن ، در ميدانهاى زندگى بشرى ، با خواندن و چاپ و انتشار و تذهيب و تبرك جستن به آن تحقق پيدا نمىكند ، بلكه تحقق آن با مراجعه به اصول و مبادى و تعليمات قرآن و تطبيق عملى و فكرى آن امكانپذير است .
و چون به قرآن - بدان صورت كه ياد كرديم - مراجعه كنيم و از آن دستور و مدد گيريم ، براى ما امكان آن فراهم مىآيد كه دردهاى اجتماع را درمان كنيم ، و نشانه هاى عدالت و عزت و حق و صلاح را بر تارك خورشيد ببنديم .

298