انسان با ايمان در پرتو اين عقيده ، به عالم با نظرى توحيدى مىنگرد ، و عالم را به صورتى الهى تصور مىكند ، و مىكوشد تا معمّاهاى فلسفى جهان و دشواريهاى عملى آن را در پرتو همين اعتقاد و تصور حلّ كند . اشارهء به اين موضوع در بحث از « امتيازهاى جهانبينى الهى » خواهد آمد .
از نتايج ايمان يكى آن است كه پيوند ژرفى ميان انسان و كردارش به وجود مىآورد ، زيرا عمل صادرشدهء از ايمان ارتباط و اتصال استوارى با نفس و ضمير عملكننده دارد ، چه انسان آن عمل را از روى ايمان و با تمام وجود و با حضور قلب انجام مىدهد . و چون عمل از انسان مؤمن براى خداى متعال صادر مىشود و رنگ الهى دارد ، شخصيت مؤمن و اراده و جهتگيرى او نيز الهى خواهد بود و به رنگ الهى درخواهد آمد . همان گونه كه عمل صادرشدهء از انسانى كه تهى از عقيده و ايمان است ، چنين ارتباط و اتصال استوارى با نفس و ضمير عملكننده ندارد ، بنا بر اين تأثيرى آنچنان ، در تكامل شخصيت انسانى او نخواهد داشت .
2 - عقيدهء توحيد : عقيدهء توحيد ( يك خداپرستى ) از ايمان به خداى متعال و يگانگى او برمىخيزد ، و به انسان نظرى توحيدى مىبخشد ، كه با آن نظر به همهء موجودات و هستى همچون « مجموعه اى يگانه » مىنگرد ، و همه را همچون منظومه اى مىبيند كه اجزاى آن با يك ديگر پيوستگى كامل دارند ، و همه داراى جهتى واحدند كه همان جهت « الله » است . اين عقيده ، در صورتى كه كامل و يقينى باشد ، بر هستى آدمى مسلط مىشود ، و همهء ابعاد گوناگون وجود او را يگانگى مىبخشد ، و سازگار با يك ديگر مىسازد ، و از تقسيم شخصيت آدمى و متلاشى شدن آن جلوگيرى مىكند ، سپس نور اين وحدت و هماهنگى ، بر همهء پيوستگيهاى آدمى با زندگى و كردار او و جهتگيريهاى او مىگسترد .
3 - نقش ايمان ( اعتقاد توحيدى ) در جهتگيرى اجتماعى : اعتقاد توحيدى ، اجتماع را در نظر فرد مؤمن يكتاپرست ، همچون يك خانوادهء

449