حق تأكيد شده است . شخص مسلمان بايد اعتقادات اسلامى را با بصيرت و فهم بپذيرد . آرى ، تعاليم اسلامى از آدمى مىخواهد كه صاحب خرد و صاحب تميز باشد ، تا بتواند سره را از ناسره و خام را از پخته بازشناسد ، و مقلد خشك و جامد نشود ، و انديشه ها و رجال علمى و شهرت ايشان بر وى مستولى نگردند ؛ كه اينها همه مستلزم پيروى كوركورانه است .
و از فوايد رأى آزمايى و مشاورهء با خردمندان ، گسترش فرهنگ در جامعه و نيرومند شدن ذهنها و بالا رفتن سطح دريافت و فهم و فراگيرى است .
30 - موانع شناخت و از ميان بردن آنها : اسلام كمال كوشش خود را در آن به كار مىبرد تا همهء نيروها و استعدادهاى انسان را به مرحلهء فعليت درآورد ، و دركهاى نهفته را برآورد ، و دفينه هاى عقول را - به تعبير مولا امير المؤمنين « ع » - برانگيزد ، و آنها را در طريق شدن و تكامل قرار دهد . اسلام ، براى رسيدن به اين هدف عالى ، تنها به دور كردن موانع و مشكلات خارجى - اجتماعى و اقتصادى و سياسى - از سر راه انسان بسنده نمىكند ، بلكه به نابود كردن موانع باطنى نيز مىپردازد ، يعنى موانع نفسانى و اخلاقى كه راه را بر انسان مىبندد و او را از سير تكاملى و شدن انسانى بازمىدارد ، و از تبلور يافتن نيروها و مواهب جلوگيرى مىكند .
اسلام برنامه هايى سازنده و روشهايى تعليمى و خاص براى تنظيم ابعاد روحى و جسمى آدمى طرحريزى كرده است ، تا بر پايهء آنها تربيت صورت گيرد ، و سپس حركت مطلوب به سوى هدف نهايى امكانپذير شود .
ما در اين فصل از باب ( فصل 41 ) ، شمارى از مشكلات و موانع را ياد كرده‌ايم ، كه از اين جمله است خويهاى نكوهيده ، كه از دريافت راستين و فهم درست جلوگيرى مىكند . اين است كه هر كس به تهذيب اخلاق و پاكيزه كردن نفس خود نپردازد ، نمىتواند حقايق را به صورت صحيح دريافت كند ، و اگر چيزى را درك كند نمىتواند به صورت

380