2 - طلب علم : به سبب اهميت شناخت و دريافت كه ياد شد ، مىبينيم كه اسلام بزرگترين تأكيد را بر جستجوى دانش كرده است ، بلكه آن را بر هر كس واجب ساخته و دانشطلبى را همتراز جهاد و خون - دادن در راه خداى متعال دانسته است ، چنان كه در خبر است :
« اطلبوا العلم و لو بخوض اللَّجج و شقّ المهج [1] ( 1 ) دانش را به دست آوريد اگر چه در درياهاى مرگبار سفر كنيد و جان دهيد » . 3 - فعّالسازي عقل و اهميت به كار بستن آن : بعضى از كارهاى آدمى است كه بقاى نوع و ادامهء حيات او به آنها وابسته است . و آن كارهايى است كه به انگيزه اى طبيعى و با وادارسازى غريزه اى فعال از او صادر مىشود . اين انگيزه هاى غريزى بر شعور و اميال آدمى فرمانروا است ، و او را به جانب آنچه مقتضى است مىراند . و همين است كه زندگى را به صورت سيلى خروشان درمىآورد ، و بقاى انسان را تضمين مىكند ، و انسان را بر آن مىدارد تا بكوشد و تلاش كند . و براى اين است كه مىبينيم آدمى براى پاسدارى از حيات خود و ادامه - دادن به آن ، با سختيها دست و پنجه نرم مىكند ، و دشواريهاى گران را برمىتابد ؛ حديث ذيل اشاره به همين معنى است :
حديث 1 الامام الصادق « ع » : فكَّر يا مفضّل ! في الأفعال التي جعلت في الانسان ، من الطَّعم و النّوم و الجماع و ما دبّر فيها . فإنّه جعل لكلّ واحد منها في الطَّباع نفسه محرّك يقتضيه و يستحثّ به . فالجوع يقتضي الطَّعم الَّذي به حياة البدن و قوامه . و الكرى تقتضي النّوم الذي فيه راحة البدن و إجمام قواه . و الشّبق يقتضي الجماع الذي فيه دوام النّسل و بقاؤه . و لو كان الانسان إنّما يصير الى أكل الطَّعام لمعرفته بحاجة بدنه اليه ، و لم يجد من

[1] « بحار » 78 / 277 - از كتاب « الاربعين » شيخ سديد الدّين سورى .

343