مىداد ، ( 1 ) و مايهء بزرگى و كرامت ايشان مىشد ، يعنى دورى گزيدن از تفرقه ، و پايفشارى بر اتحاد ، و يك ديگر را بر آن برانگيختن و سفارش كردن .
همچنين از هر امرى دورى جوييد كه سبب شكست آنان بود ، و از نيرومنديشان مىكاست : يعنى دشمندلى و كينتوزى نسبت به يك ديگر ، و پشت كردن به هم ، و خوددارى از همپشتى و همدستى با يك ديگر . لازم است در احوال مؤمنان پيش از خود تدبر كنيد كه در هنگام رسيدن بلا و مورد آزمايش قرار گرفتن چگونه بودند ؟ آيا مؤمنان در روزگاران قديم ، بارى سنگينتر از همه بر دوش نداشتند ، و از همهء بندگان خدا گرفتارتر نبودند ، و از همهء اهل دنيا تنگدستتر زندگى نمىكردند ؟ فرعونها آنان را به بندگى گرفته بودند ، و گونه گونه عذاب و شكنجه به ايشان مىچشانيدند . و چنان بود كه نمىتوانستند خويشتن را از خوارى مهلكه و سطوت پيروزمندان برهانند ، نه حيله اى براى گريز داشتند و نه وسيله اى براى دفاع . تا آنگاه كه خداى سبحان نگريست كه ايشان در راه محبت او نهايت شكيبايى را در مقابل آزار و رنج از خود نشان دادند ، و از ترس او همهء آن ناملايمات را تحمل كردند . در آن هنگام براى آنان گريزگاهى از تنگناهاى محنت و بلا فراهم آورد . پس آنان را از ذلت به عزت و از ترس به امنيت رساند . و آنان فرمانروايانى حكمروا و پيشوايانى بنام گشتند . و خدا چندان كرامت آنان را افزايش داد كه از پيشبينى رؤيايى آنان نيز درگذشت . اكنون يكى بنگريد كه در آن هنگام كه بزرگان قوم به هم پيوسته ، و خواستها به هم آميخته ، و دلها بر حال اعتدال ، و دستها در يك ديگر ، و شمشيرها پشتيبان هم و بصيرتها نافذ ، و عزيمتها يگانه بود ، آن اقوام بر چه حالى قرار داشتند ؟ آيا خداوندگاران آفاق نبودند ، و بر همهء جهانيان فرمان نمىراندند ؟ و آنگاه به حالى نظر كنيد كه پس از تفرقه و پراكندگى و اختلاف كلمه ها و دلها و انشعاب پيدا - كردن و به جنگ با يك ديگر پرداختن ، به آن رسيدند : خدا جامهء عزت و كرامت از تن ايشان بركند ، و نعمت فراوان خويش از ايشان گرفت . و اكنون آنچه از آنان بر جاى مانده است مشتى حكايت و قصه است ، تا براى كسانى از شما كه اهل عبرت آموختن باشند ، مايهء عبرت گردد .

270