5 - * ( وَلَوْ أَنَّ قُرْآناً سُيِّرَتْ بِه الْجِبالُ ، أَوْ قُطِّعَتْ بِه الأَرْضُ ، أَوْ كُلِّمَ بِه الْمَوْتى ) * . . [1] اگر قرآنى باشد كه با ( خواندن ) آن كوهها به راه افتند ، يا زمين شكافته شود ( و نهرها از آن جارى گردد ) ، يا مردگان به سخن درآيند ( همين قرآن است ) . .
حديث 1 - النبي « ص » : . . و له ظهر و بطن ؛ فظاهره حكم ، و باطنه علم ؛ ظاهره أنيق ، و باطنه عميق ؛ له نجوم ، و على نجومه نجوم ؛ لا تحصى عجائبه ، و لا تبلى غرائبه ؛ فيه مصابيح الهدى و منار الحكمة . [2] پيامبر « ص » : . . قرآن را ظاهرى است و باطنى : ظاهر آن حكم است و باطن آن علم . ظاهر آن زيبا و دل انگيز است و باطن آن ژرف و عميق . آن را نجومى است ، و بر نجوم آن نجومى [3] . شگفتيهاى آن از شماره بيرون است ، و غرايب و عجايب آن كهنه نمىشود . در آن چراغهاى هدايت است و مشعلهاى حكمت . 2 - النبي « ص » : أعربوا القرآن ، و التمسوا غرائبه . . [4] پيامبر « ص » : قرآن را درست بخوانيد ، و در جستجوى شگفتيهاى آن باشيد . .

[1] سورهء رعد ( 13 ) : 31 .
[2] « كافى » 2 / 599 .
[3] در « تفسير عياشى » ( 1 / 3 ) ، به جاى « نجوم » ، به معنى ستارگان و آيه ها ، « تخوم » به معنى مرزها و حدود آمده است . و ظاهرا ، در اينجا ، مقصود ، بطون و اعماق است .
[4] « بحار » 92 / 106 .

208