- سخنان على ( و آل على ) ، از فروغ علم الهى روشن است ، و از شميم عطرآگين كلام نبوى گلشن .
آرى ، پيامبر اكرم « ص » ، در حديث « متواتر » در اسلام ، فرموده است :
انا مدينة العلم و عليّ بابها .
- منم شهر علم و عليّم در است .
و همين است كه امام محمد باقر « ع » فرموده است :
. . . نحدّثكم باحاديث نكنزها عن رسول الله « ص » [1] .
- ما احاديثى را براى شما باز مىگوييم كه از پيامبر اكرم اندوخته‌ايم .
و امام جعفر صادق « ع » فرموده است :
ما سمعته منّى فارو عن رسول الله « ص » [2] - هر حديثى از من شنيده اى آن را از پيامبر روايت كن .
دوم : تعاضد مضمونى احاديث امامان بجز تعاضد مضمونى ، و هماهنگى مفهومى ، و انسجام تعليمى احاديث امامان با قرآن كريم و با احاديث نبوى ، خود اين احاديث نيز ، در داخل منظومهء خويش ، هماهنگيى استوار و حركتى همگون دارد ، و هر يك مضمون ديگرى را تأييد مىكند .
و در نوع موارد ، يك تعليم ، در چند حديث ، به يك عبارت يا چند عبارت ، از يك امام معصوم ، يا در چند حديث ، از چند امام معصوم « ع » رسيده است . در مثل ، بسيارى از مضامين و تعاليم « نهج البلاغه » ، و « غرر الحكم » ، در احاديث ديگرى كه از خود امير المؤمنين على « ع » روايت شده آمده است ، همچنين بسيارى از همان تعاليم و مضامين ، از ديگر امامان نيز نقل شده است ، و گاه به همان الفاظ . شما متون عمدهء « احاديث » را كه در جلو خويش بنهيد و برابر كنيد به اين امر به خوبى پى مىبريد ، و اين هماهنگى را - در نوع موارد - مىنگريد .
و خود همين « تعاضد مضمونى » ، موجب اعتماد به مضمون حديث مىشود ، و نشان مىدهد كه اين معنى ، و اين خط شناختى و عملى از دين پيامبر و از تعاليم معصومان است ، به عنوان مثال ، اين دو حديث را در نظر بگيريد كه يكى در كتاب

[1] « اختصاص » شيخ مفيد / 274 .
[2] « الإجازات » سيّد بن طاوس ، « بحار » 2 / 161 .

29