برداشتها و خطدهيها و سازندگيها و تحولآفرينيها و تلقّيهاى لازم از اين آيات و احاديث و از اين تعاليم آفتاب گرفته و زندگيساز ، دست نخواهيم يافت . مؤلَّفان خواسته‌اند در اين كتاب ، ايدئولوژى اسلامى ، و نظام مكتبى ، و خطَّ فردسازى و جامعه پردازى اسلام را ، به مدد دو متن اصلى ( كتاب و سنّت ، حديث ) عرضه بدارند .
بنا بر آنچه ياد شد ، اگر توفيق همواره نصيب گردد ، و دورهء « الحياة » - به صورتى كه در نظر است - عرضه شود ، شايد بتوان آن را جامعترين دائرة المعارف دستگاهى ( سيستمى ) ، و شاملترين نظام تدوينى تعاليم اسلامى ، و متبلورترين پيكرهء شناختى - علمى و شناختى - عملى قرآن و حديث ، در چنين روندى ، به شمار آورد .
3 - انگاره و شمول در مقدمهء متن عربى [1] گفته شده است كه « الحياة » ، داراى 6 جلد خواهد بود ، ليكن اكنون تصوّر مىكنيم كه دورهء كتاب - اگر خداى بزرگ بخواهد - به 10 تا 12 جلد برسد . بدينسان اين كتاب ، به تقريب ، شامل 100 باب ، و 3000 فصل كوچك و بزرگ خواهد شد ، به همراه پاره اى اشاره ها ، نگرشها ، توضيحها . . .
و در خلال اين بابها و فصلها ، تعليمها و مضمونهايى از قرآن و حديث گرد آمده است شامل حقايقى شناختى و علمى ، و مسائلى از حركت و تحوّل ، و از زندگى و انسان ، و واقعياتى از زيست جوياى انسانى ، بدين گونه اين كتاب مجموعه اى است يك - پيكره ، از :
أ - مسائل حيات ، ب - مسائل انسان ، ج - مسائل شناخت ، د - مسائل علم ، ه - مسائل هدايت ، و - مسائل تربيت ، ز - مسائل تعليم ، ح - مسائل سياست و حاكميّت ، ط - مسائل اقتصاد ، ى - مسائل عدالت اجتماعى ،

[1] در چاپ نخست ، در اين باره صفحهء 26 ملاحظه شود .

19