و لو اجمالا از آن نشده است .
پروفسور ادوارد براون مستشرق معروف انگليسى متوفى در سال 1304 هجرى شمسى كه عمر خويش را صرف مطالعه در باره ايران و تاريخ ايران كرده است در جلد چهارم تاريخ ادبيات ايران مىگويد با وجود شهرت و رواج فلسفه ملا صدرا در ايران فقط دو خلاصه سطحى و ناقص از طريقه فلسفى او در السنه اروپائى ديده‌ام كنت گوبينو چند صفحه راجع به عقائد ملا صدرا نگاشته اما معلومات او ظاهرا بالتمام از درس شفاهى معلمينش در ايران ماخوذ بوده و معلمين هم على الظاهر اطلاع كاملى نسبت بان عقايد نداشته‌اند گوبينو در پايان شرحى كه راجع به ملا صدرا نوشته گويد طريقه حقيقى ملا صدرا عينا متخذ از ابو على سينا است در صورتى كه صاحب روضات الجنات راجع به ملا صدرا مىنويسد كان . . . منقحا اساس الاشراق بما لا مزيد عليه و مفتحا ابواب الفضيحه على طريقه المشاء و الرواق تعريف مختصرتر ولى جدىتر و صحيحتر كه از مذهب ملا صدرا نموده‌اند آن است كه شيخ محمد اقبال دكتر اقبال پاكستانى كرده است .
ايضا ادوارد براون در همان كتاب مىنويسد مشهورترين كتب ملا صدرا اسفار اربعه و شواهد الربوبيه است و در پاورقى تذكر مىدهد كه كنت گوبينو در معناى اسفار كه جمع سفر يعنى كتاب است اشتباه كرده و آن را جمع سفر گرفته در كتاب مذاهب و فلسفه هاى آسياى وسطى صفحه 81 مىنويسد ملا صدرا چند كتاب ديگر راجع به مسافرت سفرنامه نوشته است .
كتابى كه مرحوم اقبال پاكستانى به زبان انگليسى هنگام تحصيل در دانشگاه كمبريج بنام توسعه حكمت در اسلام منتشر كرده است بدست نيامده ولى قدر مسلم اينست كه بسيار مختصر و ناچيز

8