دارد و مىخواهد با يك روش واقع بينى سلوك نمايد چاره اى نيست جز آنكه حقيقت را همانطور كه قدما تفسير كرده‌اند تفسير كند و مناط صدق را همان چيزى بداند كه قدما مىدانستند .
اين سلسله مقالات كه عهده دار بيان روش رئاليسم است بهيچيك از معانى و تفسيراتى كه اخيرا براى حقيقت يا صدق نموده‌اند و دانسته يا ندانسته بسوى سوفيسم و ايده آليسم گام برداشته‌اند نظرى ندارد بلكه همان معنائى را كه قاطبه دانشمندان قديم و بيشتر دانشمندان جديد منظور داشته‌اند در نظر گرفته است .
در فلسفه قديم و جديد مباحث زيادى مربوط بحقيقت به اين معنى كه تعريف كرديم مطرح مىشود و البته ما در اين مقاله نمىتوانيم وارد تمام مباحث مربوط به اين مطلب بشويم فقط قسمتى از آن مباحث را بطور اختصار بيان مىكنيم در اينجا در اين چند مبحث گفتگو خواهيم كرد 1 آيا حقيقت فى الجمله وجود دارد يا آنكه تمام ادراكات بشر موهوم و باطل و هيچ در هيچ است 2 ميزان تشخيص حقيقت از خطا چيست 3 آيا ممكنست يك چيز هم حقيقت بوده باشد و هم خطا 4 آيا حقيقت موقت است يا دائمى 5 آيا حقيقت قابل تحول و تكامل است 6 چرا حقيقت حاصل از تجربه غير يقينى است 7 آيا حقيقت مطلق است يا نسبى 1 آيا حقيقت فى الجمله وجود دارد حقيقى بودن و مطابق با واقع بودن ادراكات انسان فى الجمله بديهى است يعنى اينكه همه معلومات بشر على رغم ادعاى ايده آليستها صد در صد خطا و موهوم نيست بر همه كس در نهايت وضوح هويدا است و احتياج به استدلال ندارد بلكه استدلال بر اين مطلب محال و غير ممكن است .
يك سلسله حقايق مسلمه يا بديهيات كه در مقاله 2 آنها را فطريات ناميديم در ذهن هر كسى حتى خود سوفسطائيان موجود است و خود آنها نيز در حاق ذهن بانها اعتراف دارند سوفسطائى واقع يعنى كسى كه نسبت به همه چيز مردد يا منكر باشد يافت نمىشود .
سوفسطائيان و ايده آليستها وقوع خطا را از حس و عقل دليل بر مدعاى خود قرار داده‌اند و ما در جواب شبهه 2 از مقاله 2 گفتيم كه خود

134