إسم الكتاب : أساس الإقتباس ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 617)

بود چه بحسب حمل تنها و مقارنت بالعرض در يك موضوع اين حكم لازم نيايد و همچنين در نظاير و مقابلات و كون و فساد و اقل و اكثر و مساوات اعتبار بايد كرد و در باب اكثر و اقل چون هر يكى در ترتيبى كه چيزهائى را بعينه بود از همه اولى باشد هر دو يكى باشند مگر ترتيب مختلف بود و آنگاه يكى عام بود و ديگر خاص مثلا حيوان افضل اصناف كاينات مترتب است كه پيش از او باشد و انسان همچنين و هر دو يكى نيستند از اختلاف ترتيب بل يكى عام است و ديگرى خاص و عناد كنند اين موضع را بانك احر مطلق بلندترين عناصر است و همچنين اخف مطلق و هر دو بموضوع يكىاند و بحقيقت مختلف و جواب آن بود كه به احر موضوع مىخواهند و باخف همچنين نه نفس حرارت و خفت و موضوع هر دو بذات يكى است و نگاه بايد كرد تا چون دو چيز بهو هو يكى باشند آنچه با هر يكى بهو هو يكى بود با ديگر هم يكى باشد يا نه و همچنين تا در هر يكى از محمولات ذاتى عالى و غير عالى و لازم و غير لازم و آثار و خواص يكى باشند يا نه و حمل هر دو بر يكديگر بمساوات صادق باشد يا نه و در حال زيادت ثالثى بر هر يكى يا هر دو مجموع بهو هو يكى باشند يا نه و همچنين در حال نقصان و در لزوم و رفع بر منوال شرطيات تا از هر يكى همان لازم آيد كه از ديگر يا نه مثلا اگر هوا و خلاء يكى بود همچنانك از رفع هوا وضع خلاء لازم مىآيد از رفع خلاء نيز وضع هوا بايد لازم آيد و نه چنين است پس يكى نباشد و اكثر اين مواضع در ابطال تنها نافع بود اين است تمامى سخن در مواضع جدلى

503