نه بود به اين تفصيل 1 هر دو مقدمه صادق بكل 2 هر دو كاذب بكل 3 صغرى كاذب بكل و كبرى ببعض 4 بر عكس 5 هر دو كاذب ببعض 6 صغرى تنها كاذب بكل 7 كبرى تنها چنان 8 صغرى تنها كاذب ببعض 9 كبرى تنها همچنان و هر قياس كه يك مقدمه جزوى بود از شش نوع خالى نبود چه ضرب سه در دو شش بود به اين تفصيل 1 هر دو صادق و كلى بكل 2 هر دو كاذب و كلى بكل 3 هر دو كاذب كلى ببعض 4 كلى تنها كاذب بكل 5 كلى تنها كاذب ببعض 6 جزوى تنها كاذب و از نوزده ضرب منتج كه در چهار شكل افتد نه ضرب از صنف اول است و ده ضرب از صنف دوم و صنف اول بر تقدير هر يكى از انواع نه گانه شايد كه نتيجه صادق دهد مگر در هفت موضع 1 ضرب اول شكل اول چون كبرى تنها بكل كاذب بود مثالش كل ج ب و كل ب ا فكل ج ا چه اگر كبرى تنها بكل كاذب بود ضدش لا شىء من ب ا صادق بود و بر آن تقدير نتيجه لا شىء من ج ا آيد و هم صادق بود پس ضدان بر صدق جمع آمده باشد و اين خلف بود 2 همين ضرب چون صغرى ببعض كاذب بود و كبرى بكل چه بر آن تقدير بعض ج ب و لا شىء من ب ا صادق بود پس ليس بعض ج ا صادق بود و جمع نقيضان بر صدق لازم آيد 3 و 4 ضرب دوم شكل اول هم در اين دو موضع و به همين بيان 5 ضرب اول شكل چهارم چون صغرى تنها بكل كاذب بود مثالش كل ب ج و كل ا ب فبعض ج ا چه بر اين تقدير ضد صغرى صادق بود و نتيجه لا شىء من ج ا آيد پس جمع نقيضان بود بر صدق 6 ضرب سيوم اين شكل چون صغرى تنها بكل كاذب بود و بيان بامتناع جمع ضدين 7 همين ضرب چون صغرى بكل كاذب بود و كبرى ببعض و بيان بامتناع جمع نقيضين و صنف دوم بر تقدير هر يكى از انواع ششگانه هم شايد كه نتيجه صادق آيد بى استثناء

298