اسلامى جلوگيرى كنند . اينها افكار جماعتى است كه به مقدسين معروفند و در حقيقت مقدس نما هستند نه مقدس . بايد افكار آنها را اصلاح كنيم و تكليف خود را با آنها معلوم سازيم . چون اينها مانع اصلاحات و نهضت ما هستند و دست ما را بسته‌اند . روزى مرحوم آقاى بروجردى ، [1] مرحوم آقاى حجت ، [2] مرحوم آقاى صدر ، [3] مرحوم آقاى خوانسارى [4] رضوان الله عليهم براى مذاكره در يك امر سياسى در منزل ما جمع شده بودند . [5] به آنان عرض كردم كه . شما قبل از هر كار تكليف اين مقدس نماها را روشن كنيد . با وجود آنها مثل اين است كه دشمن به شما حمله كرده و يك نفر هم محكم دستهاى شما را گرفته باشد . اينهايى كه اسمشان مقدسين . است نه مقدسين واقعى و متوجه مفاسد و مصالح نيستند دستهاى شما را بسته‌اند و اگر بخواهيد كارى انجام بدهيد ، حكومتى را بگيريد ، مجلسى را قبضه كنيد كه نگذاريد اين مفاسد واقع شود آنها شما را در جامعه ضايع مىكنند . شما بايد قبل از هر چيز فكرى براى آنها بكنيد .
امروز جامعهء مسلمين طورى شده كه مقدسين ساختگى جلو نفوذ اسلام و مسلمين را

[1] آيت اللَّه العظمى سيد حسين بن على طباطبايى بروجردى ( 1292 1380 ه . ق . ) فقيه ، اصولى و زعيم حوزه علميه و مرجع شيعيان جهان . از درس اساتيدى چون آخوند خراسانى و سيد محمد كاظم يزدى و شيخ الشريعه اصفهانى بهره برد . به تقاضاى علما و طلاب شهر قم از سال 1364 ه . ق . در آن ديار رحل اقامت افكند . از آثار اوست : حاشيه بر كتابهاى عروة الوثقى و كفاية الاصول و نهايه شيخ طوسى و نيز تقريرات درس فقه و اصول كه به قلم شاگردانش فراهم آمده است .
[2] آيت اللَّه سيد محمد حجت ( 1310 - 1373 ق . ) از مجتهدان و مدرسان فقه و اصول . از سال 1349 ه . ق . در شهر قم سكونت گزيد ، و پس از درگذشت آيت اللَّه حائرى ، به همراهى آيات الهى صدر و خوانسارى به اداره حوزه علميه اهتمام نمود . از آثار اوست : رساله در استصحاب ، رساله در بيع و حاشيه بر كفايه .
[3] آيت اللَّه سيد صدر الدين صدر ( 1299 - 1373 ه . ق . ) از شاگردان آخوند خراسانى و آيت اللَّه نائينى . به دعوت آيت اللَّه حائرى به قم رفت و سمت مشاورت و همكارى ايشان را به عهده گرفت . از آثار اوست : المهدى ، خلاصة الفصول و مدينة العلم .
[4] آيت اللَّه سيد محمد تقى خوانسارى ( 1305 - 1371 ه . ق . ) از محضر بزرگانى چون آخوند خراسانى ، ميرزاى نائينى و سيد محمد كاظم يزدى بهره برد . در قيام مردم عراق عليه استعمار انگلستان ، در صف مجاهدان نهضت بود . پس از درگذشت آيت اللَّه حائرى ، به همراهى آقايان حجت و صدر به اداره امور حوزه علميه همت گماشت و در خشكسالى سال ( 1363 ه . ق . ) به دعوت مردم قم نماز » استسقا اقامه نمود كه در پى آن باران فراوانى باريد .
[5] به استناد اظهارات آقايان دوانى و خلخالى ، امر سياسى مذكور بحث پيرامون مسأله مجلس مؤسسان بوده است .

144