مقدمه بسم الله الرحمن الرحيم و به نستعين الحمد لله ربِّ العالمين و صلَّى الله على خير خلقه محمد و آله اجمعين موضوع « ولايت فقيه » فرصتى است كه راجع به بعضى امور و مسائل مربوط به آن صحبت شود . ولايت فقيه از موضوعاتى است كه تصور آنها موجب تصديق مىشود ، و چندان به برهان احتياج ندارد . به اين معنى كه هر كس عقايد و احكام اسلامى را ، حتى اجمالًا ، دريافته باشد چون به ولايت فقيه برسد و آن را به تصور آورد ، بىدرنگ تصديق خواهد كرد ، و آن را ضرورى و بديهى خواهد شناخت . اين كه امروز به ولايت فقيه چندان توجهى نمىشود و احتياج به استدلال پيدا كرده ، علتش اوضاع اجتماعى مسلمانان عموماً ، و حوزه هاى علميه خصوصاً ، مىباشد . اوضاع اجتماعى ما مسلمانان و وضع حوزه هاى علميه ريشهء تاريخى دارد كه به آن اشاره مىكنم .
نهضت اسلام در آغاز گرفتار يهود شد ؛ و تبليغات ضد اسلامى و دسايس فكرى را نخست آنها شروع كردند و به طورى كه ملاحظه مىكنيد ، دامنهء آن تا به حال كشيده شده است . بعد از آنها نوبت به طوايفى رسيد كه به يك معنى شيطانتر از يهودند . اينها به صورت استعمارگر از سيصد سال پيش ، يا بيشتر ، به كشورهاى اسلامى راه پيدا كردند [1] ؛ و براى

[1] از اواسط قرن شانزدهم ميلادى ، يعنى بيش از 3 قرن پيش بود كه پرتقاليها و به دنبال آنان اتباع كشورهاى هلند ، انگلستان ، فرانسه و ايتاليا به استعمار كشورهاى مسلمان نشين پرداختند . در آغاز كشورهاى تازه كشف شده آفريقا ، و بعد از پيدا شدن راههاى دريايى ، كشورهاى آسيايى ( كه ارتباط آنها بعد از استيلاى تركان عثمانى بر قسطنطنيه ، با اروپا قطع شده بود ) تحت استعمار در آمد .

9