از طرفى ، « جزيه » ، كه بر « اهل ذمّه [1] » مقرر شده ، و « خراج » ، كه از اراضى كشاورزى وسيعى گرفته مىشود ، درآمد فوق العاده‌اى را به وجود مىآورد . مقرر شدن چنين مالياتهايى دلالت دارد بر اين كه حاكمى و حكومتى لازم است . وظيفهء حاكم و والى است كه بر « اهل ذمّه » بر حسب استطاعت مالى و درآمدشان ماليات سرانه ببندد ؛ يا از مزارع و « مواشى [2] » آنها ماليات متناسب بگيرد . همچنين « خراج » ، يعنى ماليات بر اراضى وسيعى را كه « مال الله » و در تصرف دولت اسلامى است ، جمع آورى كند . اين كار مستلزم تشكيلات منظم و حساب و كتاب و تدبير و مصلحت انديشى است ؛ و با هرج و مرج انجام شدنى نيست . اين به عهدهء متصديان حكومت اسلامى است كه چنين مالياتهايى را به اندازه و به تناسب و طبق مصلحت تعيين كرده ؛ سپس جمعآورى كنند ، و به مصرف مصالح مسلمين برسانند .
ملاحظه مىكنيد كه احكام مالى اسلام بر لزوم تشكيل حكومت دلالت دارد ؛ و اجراى آن جز از طريق استقرار تشكيلات اسلامى ميسر نيست .
2 احكام دفاع ملَّى از طرف ديگر ، احكامى كه راجع به حفظ نظام اسلام و دفاع از تماميت ارضى و استقلال امت اسلام است ، بر لزوم تشكيل حكومت دلالت دارد . مثلًا اين حكم : « * ( وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِباطِ الْخَيْلِ ) * [3] . » كه امر به تهيه و تدارك هر چه بيشتر نيروى مسلح و دفاعى به طور كلى است ؛ و امر به آماده باش و مراقبت هميشگى در دورهء صلح و آرامش .

[1] اهل ذمه به كسانى از اهل كتاب گفته مىشود كه با شرط پرداخت جزيه و خراج در سرزمين اسلام و تحت حمايت حكومت اسلام زندگى مىكنند .
[2] : ستور و چهارپايان بويژه شتر ، گاو و گوسفند .
[3] هر آن چه از نيروى سلاح و اسبان آماده مىتوانيد فراهم سازيد . » ( انفال / 60 ) .

33