وظيفهء ما است كه اين مطالب را تذكر بدهيم ، طرز حكومت اسلامى و روش زمام داران اسلام را در صدر اسلام بيان كنيم . بگوئيم كه دار الاماره و دكة القضاى ( وزارت دادگسترى ) او در گوشهء مسجد قرار داشت و دامنهء حكومتش تا انتهاى ايران و مصر و حجاز و يمن گسترش داشت . متاسفانه وقتى حكومت به طبقات بعدى رسيد طرز حكومت تبديل به سلطنت و بدتر از سلطنت شد . بايد اين مطالب را به مردم رسانيد و آنان را رشد فكرى و سياسى داد . بايد گفت كه چگونه حكومتى مىخواهيم ، و زمام دار و متصديان امور حكومتى ما بايد چگونه باشند و چه رفتار و سياستى را پيش گيرند . زمام دار جامعهء اسلامى كسى است كه با برادرش عقيل چنان رفتار مىكند [1] تا هر گز درخواست تبعيض اقتصادى و اضافه كمك از بيت المال نكند ، دخترش را كه از بيت المال عاريهء مضمونه گرفته بازخواست مىكند و مىفرمايد اگر عاريهء مضمونه نبود تو اولين هاشميه‌اى بودى كه دستت قطع مىشد . [2] ما چنين حاكمى و زمامدارى مىخواهيم ، زمامدارى كه مجرى قانون باشد نه مجرى هوسها و تمايلات خويش ، افراد مردم را در برابر قانون مساوى بدانند و آنها را داراى وظايف و حقوق اساسى متساوى ، بين افراد امتياز و تبعيض قائل نشود ، خاندان خود و ديگرى را به يك نظر نگاه كند ، اگر پسرش دزدى كرد دستش را قطع كند ، برادر و خواهرش هروئين فروشى كردند آنها را اعدام كند نه اين كه عده‌اى را براى ده گرم هروئين بكشند و كسان آنها باند هروئين داشته باشند و خروارها هروئين وارد كنند .
اجتماعات در خدمت تبليغات و تعليمات بسيارى از احكام عبادى اسلام منشاء خدمات اجتماعى و سياسى است . عبادتهاى اسلام اصولا توام با سياست و تدبير جامعه است . مثلا نماز جماعت و اجتماع حج و جمعه در عين معنويت و آثار اخلاقى و اعتقادى حائز آثار سياسى است . اسلام اين گونه اجتماعات را فراهم كرده تا از آنها استفادهء دينى بشود ، عواطف برادرى و همكارى افراد تقويت شود ، رشد فكرى بيشترى پيدا كنند ، براى مشكلات سياسى و اجتماعى خود

[1] نهج البلاغه ، خطبه 215 .
[2] بحار الأنوار ، ج 4 . ص 337 و 338 ، « تاريخ امير المؤمنين ( ع ) » ، باب 98 . وسائل الشيعه ج 18 ، ص 521 « كتاب الحدود و التعزيرات » ، « ابواب حد السرقه » ، ج 11 ، ص 395 .

131