از آنجا كه فقه - همدوش كلام - بيش از هر موضوع ديگرى در أدبيات مذهبي شيعي مورد بحث قرار داشته ، وآثار بيشمارى در زمينه آن نوشته شده است ، تهيه يك فهرست جامع از آثار فقهى شيعي مستلزم نوشتن مجلداتى است . طبق معمول در ساير زمينه هاى ميراث فرهنگى شيعه ، بيشتر آثاري كه دانشمندان شيعي در اين باب نوشته اند از ميان رفته است . بسيارى ديگر از اين گونه آثار به صورت نسخ خطى نادر در مجموعه هاى شخصي و مالكيت خصوصي افراد است كه عملا استفاده از آن را غير ممكن ساخته است . علاوة بر اين ، در ميان آثار بازمانده و قابل دسترسى هم تنها تعداد كمي به عنوان مأخذ در بحثهاى علمي و كتب فقهى مورد استناد و توجه قرار مى گيرد ، چه ، در اين گونه بحثها و كتابها بيشتر به نظرات گروهى از دانشمندان نامور توجه مى شود كه آثاري عمده در فقه به جاى نهاده ، و در كار خود ابتكار ونوآورى داشته اند . نام و معلوماتى را كه در حال حاضر در باب آن گونه آثار گمشده ، غير قابل دسترسى يا غير شايع در دست داريم ، مى توان ، در مجلدات الذريعة يافت .
فهرستى كه پس از اين سطور به عنوان قسمت دوم اين اثر از نظر خوانندگان خواهد گذشت ليست منتخبى است از برخى كتابهاى موجود و قابل دستيابى در زمينه فقه شيعه كه در دو بخش تنظيم شده است : در بخش نخست أهم آثار فقه استدلالي - أعم از متون جامع و تك نگارىها - كه وسيله دانشمندان مشهور شيعي نوشته شده است ذكر مىشود . بيشتر اين دانشمندان كساني هستند كه در مآخذ فقهى به آثار آنان استناد و از آن نقل مىگردد . در مورد دانشمندان قرن دوازدهم به بعد بيشتر رسائل مفردى كه در مسائل مورد اهميت نوشته‌اند ذكر شده ، و از ذكر مجامع فقهى بسيار اين دوره‌ها كه فهرست آنها خود كتابي حجيم خواهد شد ، جز در مورد برخى آثار أهم خود دارى شده است در بخش دوم تعدادى از رسائل عمليه كه بيشتر به فارسي نوشته شده است به عنوان نمونه

65