نام کتاب : مقدمهاى بر فقه شيعه ( فارسي ) نویسنده : السيد حسين المدرسي جلد : 1 صفحه : 56
به خصوص در مواردى كه چند استدلال براي يك مطلب آورده مى شد استدلالات ضعيف و سطحى ، فراوان به چشم مى خورد . اين نكته مخصوصا در آثار برخى از فقهاء مشهور به خوبى جلب توجه مى كند . فرق ومشخصه ديگر فقه كركى ، بذل توجه خاص به پاره اى مسائل است كه تغيير سيستم حكومتى و به قدرت رسيدن شيعه در إيران به وجود آورده بود . مسائلي از قبيل حدود اختيارات فقيه ، نماز جمعه ، خراج ومقاسمه و نظائر آن كه پيش از اين تغيير به خاطر عدم ابتلاء ، جاى مهمى در فقه نداشت اكنون مورد توجه بسيار قرار مى گرفت . كركى شخصا اين مسائل را در آثار فقهى خود مانند جامع المقاصد وتعليق الارشاد وفوائد الشرايع به تفصيل مورد بحث قرار داده و در برخى از آنها رسائلي مستقل نيز نوشته است . بيشتر فقهاء و مجتهدان شيعه پس از كركى تا پايان دوره صفوى متأثر از روش فقهى أو بوده اند چه مجموعه حقوقى عميق و متين أو را با استدلالات قوى و محكم در برابر خود داشته اند . مشهورترين اين فقيهان كه نام و آراء ايشان در مآخذ فقهى نقل مى شود عبارتند از : حسين بن عبد الصمد عاملي ( م 984 ) نگارنده العقد الطهماسبى و رسائل فقهى ديگر . عبد العالي بن علي بن عبد العالي كركى ( م 993 ) نگارنده شرح ارشاد . بهاء الدين محمد بن حسين عاملي ( م 1030 ) نگارنده مشرق الشمسين وحبل المتين واثنى عشريات و مجامع عباسى . ميرداماد ، محمد باقر بن شمس الدين محمد استرابادى ( م 1040 ) نگارنده شارع النجاة سلطان العلماء ، حسين بن رفيع الدين محمد مرعشى ( م 1064 ) نگارنده حاشية اى بر الروضة البهية محقق حسين بن جمال الدين محمد خوانسارى ( م 1098 ) نگارنده مشارق الشموس جمال الدين محمد بن حسين خوانسارى ( م 1125 ) نگارنده ء حاشية اى بر الروضة البهية فاضل هندى ، محمد بن حسن أصفهاني ( م 1137 ) نگارنده كشف اللثام والمناهج السوية 2 . مكتب مقدس اردبيلى - محقق أحمد بن محمد أردبيلى ( م 993 ) نگارنده مجمع الفائدة والبرهان وزبدة البيان در فقه روشى كاملا مستقل و مخصوص به خود داشت كه مكتبى خاص به وجود آورد . مشخصه كار أو اتكاء بر فكر و اجتهاد تحليلي و تدقيقي بدون توجه به آراء و انظار پيشينيان بود . أو اگر چه در أساس فقه تغيير و تحولى به وجود نياورد ليكن دقت هاى خاص وموشكافى ها ، و روش آزاد و شجاعت حقوقى أو مكتب وى را كاملا ممتاز ساخت . گروهى از بهترين فقهاء اين دوره پيرو روش اردبيلى ودنباله رو أو هستند كه مشهورترين آنها اين چند نفرند :
56
نام کتاب : مقدمهاى بر فقه شيعه ( فارسي ) نویسنده : السيد حسين المدرسي جلد : 1 صفحه : 56