( و روى عبد الله بن سنان عن أبي عبد الله صلوات الله عليه قال انّ أمير المؤمنين صلوات الله عليه امر شيخا كبيرا لم يحجّ قطَّ و لم يطق الحجّ لكبره ان يجهّز رجلا يحجّ عنه ) ( 1 ) و به بيست و پنج سند صحيح منقولست كه حضرت أمير المؤمنين صلوات الله عليه امر فرمودند مرد پير بسيار پيرى را كه هر گز حج نكرده بود و از جهة پيرى سوار نمىتوانست شد يا به سبب فربه بودن بسيار حج نكرده بود كه آن مرد تهيه شخصي بكند و به نيابت خود بفرستد كه از جهة أو حج كند . و همين مضمون به سى سند صحيح از محمد بن مسلم از حضرت امام محمد باقر و از معاوية بن عمار از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه منقولست و از غير ايشان به أسانيد كالصحيح نيز وارد شده است از آن حضرت صلوات الله عليه ( و سال معاوية بن عمّار أبا عبد الله صلوات الله عليه عن رجل حجّ عن غيره أيجزيه ذلك من حجّة الاسلام قال نعم ) ( 2 ) به سى و دو سند صحيح منقول است از معاوية كه گفت سؤال كردم از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه از شخصي كه حج كند به نيابت غيرى آيا مجزيست أو را اين حج از حجة الاسلام أو فرمودند كه بلى . اين عبارت دو احتمال دارد اظهر آنست كه مجزى باشد از حجة الاسلام نايب چنان كه از اين باب أحاديث واقع شده است كه مجزى است از حجة الاسلام أو تا چيزى به همرساند يعنى ثواب حجة الاسلام دارد .
و لهذا در أحاديث صحيحه وارد شده است كه از جهة نيابت نو حاجى را بگيرند تا أو را ثواب حجة الاسلام باشد ، و احتمال ديگر آن كه راوي توهم كرده باشد كه چون منوب تقصير كرده است مشغول الذمة باشد و فايده

82