رسانيد و اگر بيند كه به احسان راضى مىشود بكند كه مجوّز است هر گاه شرط نشده باشد و اگر به حيل شرعيه نيز نفعي قرار دهد جايز است و بهتر است از ناخوشيهاى طلبكاران و غالبا خوشنود مىشوند به أمثال اينها < صفحة فارغة > [ حق خليط كه مالش مخلوط شده باشد ] < / صفحة فارغة > ( و امّا حقّ الخليط ان لا تغرّه و لا تغشّه و لا تخدعه و تتّقى الله تعالى في امره ) ( 1 ) و اما حق خليط كه مالش مخلوط شده باشد بمال تو يا شريك در راه و آب و أمثال اينها باشد يا كسى كه از تو چيزى خرد آنست كه أو را فريب ندهى ، و غش نكنى به آن كه آب در شير كنى و أو را فريب ندهى و از حق سبحانه و تعالى بترسى در كارهاى أو و تفصيلش خواهد آمد در اخبار بسيار < صفحة فارغة > [ حق دشمن ] < / صفحة فارغة > ( و امّا حقّ الخصم المدّعى عليك فإن كان ما يدّعى عليك حقّا كنت شاهده على نفسك و لم تظلمه و أوفيته حقّه ، و ان كان ما يدّعى باطلا رفقت به و لم تأت في امره غير الرّفق و لم تسخط ربّك في امره و لا قوّة الَّا بالله ) ( 2 ) و اما حق خصمي كه بر تو دعوى دارد پس اگر آن چه بر تو دعوى مىكند راستست مىبايد تو گواه أو باشى بر نفس خود و اقرار كنى كه مرا مىبايد داد و بر أو ستم نكنى و حق أو را تمام به أو برسانى ، و اگر آن چه دعوى مىكند باطل و دروغ باشد با أو رفق كنى و به غير از رفق و مدارا با أو سر نكنى ، و خداوندا خود را به غضب در نياورى در امر أو كه فحش گويى يا دشنام دهى يا كذاب گويى بسا باشد كه أو يا تو فراموش كرده باشيد و نيست قوتى مگر به يارى الهى ، و در امالى و خصال از حق الخليط تا به آخر امّا ندارد و نسخ من لا يحضر مختلف است أكثر در اينجاها دارد تا و امّا حقّ الصغير بعد از آن

790