تفكر كنى كه خداوندى دارد كه اين را موجود ساخته است و از جهة انتفاع ما آفريده است و فوايد بسيار در آن جاى داده است و از آن استدلال كنى بر وجود صانعش و علم و قدرت و اراده اش و مراتب عارفان در اين نظر مختلف است باختلاف عظيم جمعى كه به رتبه محبت فايز شده‌اند در صنع معشوق و الهند ، جمعى از مصنوع به صانع راه دارند و جمعى از صانع به مصنوع تنزل مىكنند و همچنين بدارد چشم را بر مطالعه علوم دينيه و تفكر كند در حقايق و معارفى كه از قرآن و حديث مستخرج مىشود يا به آنها اشاره دارند چنان كه در خبر است كه يك ساعت مطالعه عالم بهتر است از عبادت هفتاد سأله عابد و در همه استعمالات در خيرات و اجتناب از منهيات شكر نعمت چشم را به جا آورده است و چون اين نعمت عظمى را هميشه دارد قدر اين نعمت را نمىداند و شكر اين نعمت را به جا نمىآورد تا به فقد آن مبتلا نشود ، ساعتي چشم خود را بر هم گذارد و به راهى كه هزار بار رفته است برود به بيند كه چند جا مىافتد و آزار چندين كس مىدهد و از چندين كس آزار مىيابد و قدر صحت اعضا را وقتي مىداند كه بيمار شود يا آن عضو به درد آيد < صفحة فارغة > [ حق دست ] < / صفحة فارغة > ( و حقّ يدك ان لا تبسطها إلى ما لا يحلّ لك ) ( 1 ) و حق دست بر تو آنست كه نگشايى و دراز نكنى بسوى چيزى كه بر تو حلال نيست و چون آدمي منافع بسيار از دست مىيابد كه اگر ناخنى را اندك زياد گرفته باشد از بسيارى از كارها معطل مىشود و در هر دستى مفصلها و استخوانها و رگها و پيها و ساير اجزاء قرار داده است ، و به إزاء هر نعمتي شكر منعم ضرور است و شكرش آنست كه بدانى خالق آن را و علم و قدرت و اراده وجودش را و بدانى كه اينها را آلت اعمال صالحه كرده

757