عتاب حضرت آدم از جهة اين بود كه حق سبحانه و تعالى حضرت آدم را از جهة سكناى بهشت نيافريده بود بلكه از جهة خلافت زمين آفريده بود ، و از جهة محبت و معرفت و اينها با نعمتهاى بهشت جمع نمىشد ، لمحه‌اى أو را با خود گذاشتند تا آن كه از آن حضرت صلوات الله عليه آن ترك أولى صادر شد و به آن بهانه از بهشت بيرون آمدند ، و سيصد سال گريه و زارى در محبت الهى كردند تا به أقصى مراتب كمال خود فايز شدند بعد از آن به تشريف اصطفا و خلافت و نبوّت مخلع شدند ، و سبب اين شد كه فرزندان أو عبرت گيرند و مغرور نشوند ، و از دشمنى عدوّ مبين شيطان و نفس اماره و دنياي غداره أيمن نباشند ، و أمثال اينها از وجوه بسيار .
و على اى حال تا به حال نشنيديم ، و در حديث ضعيفى نيز نديديم كه از حضرات أئمة هدى صلوات الله عليهم ترك أولى صادر شده باشد و آن چه سعدى شيرازي ذكر كرده است از خطاى حضرت أمير المؤمنين صلوات الله عليه در مسأله : از مفتريات عوام عامه است كه اگر چنين چيزى و العياذ بالله واقع بود البتة در صحاح خود نقل مىكردند از جهة اصلاح اغلاط أبو بكر و عمر و عثمان ، چون خطاهاى ايشان را بسيار نقل كرده‌اند ، تا آن كه خوارج كه دشمن آن حضرت بودند به غير از رضا به حكمين چيزى افترا نتوانستند بستن .
پس ظاهر شد كه آنهايى كه اين افترا بسته‌اند از خوارج بدترند و گمان ندارم كه سعدى نفهميده ذكر كرده باشد بلكه چون خواجة نصير الملة و الحق ، و الدين أو را كف پائى زده بود از جهة مرثيه مستعصم و دستش به خواجة نمىرسيد تدارك آن بكفر خود كرد كه خواجة متأثر شود * ( قاتَلَهُمُ الله أَنَّى يُؤْفَكُونَ ) * و حكايت حكمين خواهد آمد در كتاب نكاح إن شاء الله تعالى .

718