سبحانه و تعالى كرده است ، و آن كه معصوم ظاهر نمىشود : به تشام اعمال أمت است ، و وجوهى ديگر كه حق سبحانه تعالى مىداند ، و أحاديث متواتره وارد است از رسول خدا و أئمة هدى صلوات الله عليهم كه هيچ زماني خالى از حجت نيست و انتفاع خلايق از معصوم در حال غيبت از قبيل انتفاع به شمس است كه سحابى حايل أو باشد .
و سلام الهى بر جمعى باد كه چراغهااند در تاريكيهاى شبهاى ضلالت كه بنور هدايت ايشان عالميان مهتدى مىشوند و به راه حق مىروند ، و بر جمعى كه هر يك در تقوى و پرهيزكارى بمنزله علمند ، و علم : بمعنى منار و كوه ، و علم حرب و علامت آمده است ، و بمعنى أول كناية از رفعت است يا محل نور كه مانند مشعلند در ظهور أنوار هدايت و علوم از ايشان ، و مشابهت كوه از حيثيت رفعت مىتواند بود خصوصا هر گاه مراد از علم كوه بلند باشد ، و از جهة رسوخ و وقار مىتواند كه در تقوى به مرتبه راسخند كه شهوات نفساني و اغواهاى شيطانى به ايشان راه ندارند و به دو معنى آخر كناية است از ظهور تقواى ايشان ، و تقواى عوام ترك محرمات و فعل واجباتست ، و تقواى خواص ترك شبهات و مكروهاتست با فعل مستحبات با تقواى سابق و تقواى أخص اينهاست با ترك مباحات و هر چه از قرب و محبت باز دارد با فعل أسباب قرب للَّه و في الله و إلى الله و مع الله ، و ايشان در جميع مراتب تقوى علمند چون عصمت لازم دارد جميع اين مراتب را ، و سلام الهى بر صاحبان عقول باد ، و نهى جمع نهيه است بمعنى عقل كامل چون عقل كامل باز دارنده است از جميع بديها و صاحبان خود را باز مىدارد بر فعل خوبيها و بر صاحبان فطنت و دقت در مطالب عاليه چون هر چند عقل كاملتر است حقايق أشياء به آن نسبت مىيابد و مىفهمد ، و چون

687