سعى كنند در معرفت ايشان از صد هزار هزار يك آن ممكن نيست كه توانند مطلع شد مثلا دو جوهر باشد قيمتي كه قيمت هر يك خراج عالمي باشد و ليكن يكى بر ديگرى زيادتى بي نهايت داشته باشد جوهري رتبه هر يك را مىداند و فرق هر يك را مىداند و ديگرى كه فرق نتواند كرد ميان شيشه و الماس يا ياقوت و لعل هر چند تعريف كند هر يك را يقينا خبر ندارند از رتبه هر دو وا كرد و فاضل باشند كه ميان ايشان فرق بسيار ظاهر باشد عامي ترك چه داند كه فضيلت چه چيز است و افضليّت تا چه مرتبه است پس اگر غالى أئمة هدى را خدا داند با وجود اين غلو يقينا رتبه ايشان بالاتر است از خدائى كه أو تصوّر كرده است ، و از اين جهت است كه در اخبار بسيار وارد شده است كه حضرت سيّد المرسلين صلى الله عليه و آله فرمودند كه يا علي خدا را نمىشناسد مگر من و تو ، و مرا كسى نمىشناسد مگر خدا و تو ، و ترا نمىشناسد مگر خدا و من ، از آن جمله يك مرتبه از مراتب غلو آنست كه كسى رسول خدا و على را مثل يكديگر داند و هيچ زيادتى ندهد رسول خدا را بر على با آن كه أحاديث متواتره وارد است كه حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله فرمودند كه يا علي تو مثل منى الَّا در نبوت و أمثال اين عبارت و شكى نيست كه على نبي نيست پس چنين شخص نبوت را نفهميده است كه كمال هست و چه مرتبه عظيمى است كه به على نداده‌اند كه اگر ممكن بود به أو دادن البتة مىدادند و آن كه على بهتر از بسيارى أنبيا باشد دلالت ندارد بر امكان نبوت أو زيرا كه اگر على با محمّد نبود ممكن بود و ليكن با آن حضرت بودن مانع بود از آن كه با آن حضرت مساوى باشد يا از وجوه ديگر كه علم ما به آن نمىرسد پس اگر كسى رتبه مرتضوي را صلوات الله عليه دانسته باشد اين قسم مزخرفات نمىگويد

667