( 1 ) و منقولست كه از آن حضرت صلوات الله عليه پرسيدند از تفسير آية كه حق سبحانه و تعالى فرموده است كه هر كه تعجيل كند در روز دويم ايّام تشريق و كوچ كند بر أو گناهى نيست و هر كه تأخير كند بر أو گناهى نيست حضرت فرمودند اين معنى ندارد كه بر أو واسع است اگر خواهد در نفر أول برود و اگر خواهد در نفر دويم .
و ليكن مراد الهى اينست كه خواه در نفر أول برود و خواه در دويم كه حق سبحانه و تعالى گناهان أو را مىآمرزد و چون برمىگردد مغفور است و أو را گناهى نيست .
و ظاهرا صدوق نقل بالمعنى كرده باشد از چند حديث كالصحيح و بنا بر نسخه مراد اينست كه مىبايد بداند كه متقى صيد و نسا مخيّر است ميان نفر أول و دويم و خواه در أول كوچ كند و خواه در دويم كه مغفور است و گناهى بر أو نمىماند .
و در صحيح يا حسن كالصحيح منقولست از أبو ايّوب كه گفت عرض نمودم به خدمت امام جعفر صادق صلوات الله عليه در شب نفر أول كه ما مىخواهيم تعجيل كنيم در چه ساعت كوچ كنيم حضرت فرمودند كه اگر در دويم كه روز دوازدهم باشد كوچ كنى كوچ مكن تا پيشين داخل شود و اگر در روز سيم أيام تشريق روانه شوى چون آفتاب بلند شود كوچ كن به توفيق الهى با فضل و رحمت الهى زيرا كه حق سبحانه و تعالى مىفرمايد كه هر كه تعجيل كند بر أو گناهى نمىماند و در بعضي از نسخ هست * ( لِمَنِ اتَّقى ) * يعنى تخيير نسبت به من اتقى است پس اگر حق سبحانه و تعالى به همين اكتفا مىفرمود همه كس تعجيل مىكردند و ليكن فرمود كه هر كه تأخير كند بر أو اثمى نيست يعنى دانستند كه به همه حال مغفورند

245