مذهبند و ممدوحند يا يكى از ايشان ممدوحست و باقي ثقة حديث را حسن مىگويند و گاه هست كه مدح ايشان قريب به توثيق است يا توثيق صريح ندارند آن را حسن كالصحيح مىناميم مثل أحاديث كافى كه از زراره و محمد بن مسلم و معاوية بن عمار روايت كرده است اگر چه أسانيد بسيار دارد و ليكن از جهة تفنن طريق غالبا سندى را ذكر مىكند كه إبراهيم بن هاشم دارد و ما جزم داريم كه أو از مشايخ اجازه است چنانكه در ترجمه أو ذكر كرده‌اند كه أو أول كسى است كه أحاديث كوفيان را در قم منتشر ساخت و كتب اين جماعت را أول أو آورد مثل كتب ابن أبي عمير و كتب صفوان و حماد و بزنطى و عبد الله بن المغيرة و ابن فضال و غير اين جمع كه ايشان كتاب خانه حضرات را مثل كتب زرارة محمد بن مسلم و بريد و فضيل و أبو بصير و أمثال ايشان را ترتيب داده بودند چون دأب ايشان اين بود كه هر يك مسائل كه از حضرات أئمة معصومين صلوات الله عليهم مىشنيدند جمعى در مجلس و جمعى بعد از آن كه به خانه خود مىرفتند در كتب خود جا مىدادند و ترتيبي نداشت أصول و فروع و تفسير و حكايات همه درهم بود اين جمع فضلاء متوسطين چون تقيه بعد از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه شديد شده بود نمىتوانستند كه هميشه در خدمت حضرات باشند گاهى كتب مشايخ خود را عرض مىنمودند و گاهى رخصت عمل به كتابي يا به شخصي حاصل مىكردند و گاهى خود نادرا احكام مىشنيدند پس آن چه شنيده بودند با كتب جمعى كه مذكور شد ترتيب مىنمودند و كتابهاى ايشان بنا بر آن كه مرتب بود طبايع به آن راغب ( ارغب خ ) بود .
آن كتب را أول إبراهيم بن هاشم كه همه را نزد صاحبان كتب خوانده بود بقم آورد و بعد از أو و ديگران نيز آمدند و آوردند مثل علي بن جعفر و

6