و از اين حديث راهى از جهة محبت عارفان گشوده‌اند آن حضرت صلى الله عليه و آله تا در هر چه نظر كنند بواسطة آن به صفتي از صفات كمال الهى روند و أو را به هيچ صفتي از صفات نقص متّصف ندانند ( و روى العلا عن أبي عبيدة عن أحدهما صلوات الله عليهما قال إذا كنت في سفر فقل اللَّهمّ اجعل مسيري عبرا و صمتي تفكَّرا و كلامي ذكرا ) * ( 1 ) و به بيست و يك سند صحيح منقولست كه حضرت امام محمد باقر يا حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليهما مىفرمودند كه هر گاه در سفري باشى اين دعا را بخوان بسيار و ترجمه اش اينست كه خداوندا چنان كن كه در هر گامى مرا عبرتي حاصل شود و چنان كن كه اگر خاموش باشم در فكر باشم و اگر گويا باشم در ذكر باشم .
و عبرت بمعنى در گذشتن است به آن كه اگر به خرابى رسيد بخاطر رساند كه وقتي آبادان بوده است و چه بسيار كسى كه بوده‌اند و رفته‌اند و عنقريبست كه تو نيز از جمله رفته ها خواهى بود و بهر چه نظر كنى فكر كنى كه اين ممكن است و مصنوع است و صانعى دارد كه رب العالمين است و رحمانيت الهى اقتضاء وجود اين شئ كرده است و عالم الهى اقتضاء وجودش كرده است به قدرت كامله و فوايد آن را فكر كند و عبرت آن را متفكر سازد و اگر سخن كند عبث سخن نگويد .
چنانكه به أسانيد صحيحه منقولست از باب مدينه حكمت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله كه جميع خوبيها جمع شده است در سه چيز در نظر و سكوت و كلام ، و هر نظري كه در آن عبرتي نباشد سهو است ، و

318