صلوات الله عليه فرمودند كه يك نماز فريضة بهتر است از بيست حج ، و يك حج بهتر است از يك خانه پر از طلاى سرخ كه همه را تصدق نمايند تا آخر شود و چون ظاهر حديث أول مؤيد حديث مشهور أفضل الأعمال احمزهاست يعنى بهترين عملها آن عملي است كه مشقت در آن بيشتر است و حضرت در اين دو حديث بيان افضليت حج فرمودند بانكه مشقتش بيشتر است و حديث افضليت صلاة كالمتواتر است و حىّ على خير العمل متواتر است و مؤيد حديث افضليت صلاة است و هر دو معنى كالمتواترند يا متواتر كسى ردّ اين دو حديث يا يكى از آن را نكرده است و علما در وجه جمع وجوه بسيار گفته‌اند و آن چه صدوق ذكر كرده است اين است كه دو حديث اگر چه به حسب ظاهر اختلاف دارند در واقع اختلاف ندارند زيرا كه حج مشتمل است بر نماز و نماز مشتمل نيست بر حج پس باين اعتبار حج أفضل باشد از نماز و در حديث ديگر كه وارد است كه نماز بهتر است از بيست حج مراد از آن بيست حجى است كه قطع نظر از نماز أو كنند ، و قرينه هست كه ظاهرش اين است كه هر گاه فرموده باشند كه يك نماز فريضة بهتر است از بيست حج اگر حج با نماز خواهند تفضيل شيئى بر نفس و بر غير لازم مىآيد و نمىتوان گفت كه حج بدون نماز ثواب ندارد پس تفضيل نماز بر أو به منزلهء زيد أفضل من الجدار است و بىفايده زيرا كه مراد حج بىنماز نيست بلكه قطع نظر از نماز است چون گذشت كه حق سبحانه و تعالى از جهة هر فعلى از افعال حج فضيلتى مقرر ساخته است و ثوابي كه از جهة نماز مقرر فرموده است بيشتر است از ثوابي كه از جهة باقي افعال مقرر فرموده است .

142