( 1 ) و كعبه را بيت عتيق ناميده است حق سبحانه و تعالى از جهة آن كه در طوفان نوح آب عالم را گرفت و كعبه را با حرم نگرفت چنانكه در زمان متوكل نهرى عظيم سر داد به جانب كربلا كه قبر را و عمارت دور آن را خراب كند آب دور حاير ايستاد و از أطراف به قبر نرسيد از اين جهت آن مكان مقدس را حاير مىگويند و بر اين مضمون حديث صحيح از سعيد و كالصحيح از ذريح و أبو خديجة از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه وارد شده ( و روى انّه سمّى العتيق لأنّه بيت عتيق من النّاس و لم يملكه أحد ) ( 2 ) و در روايت صحيح از حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه وارد شده است كه آن را عتيق مىگويند يعنى آزاد است از مردمان و كسى آن را مالك نشد چنانكه خواهد آمد كه هر جبارى كه اراده كرد كه بعنوان تسلط در مكة داخل شود حق سبحانه و تعالى أو را هلاك كرد .
( و وضع البيت في وسط الأرض لأنّه الموضع الَّذى من تحته دحيت الأرض و ليكون الفرض لأهل المشرق و المغرب في ذلك سواء ) ( 3 ) و خانه را در ميان زمين مقرر ساختند زيرا كه أول جائى كه از زمين آفريده شد موضع كعبه بود و بعد از آن از زير كعبه منبسط شد زمين و به يك نسبت از أطراف زيادة شد و خانه در ميان واقع شد و حكمت الهى چنين اقتضا كرد كه در ميان ربع مسكون باشد تا از أطراف عالم از طرف مشرق و مغرب به يك نسبت باشد بعدش چون مىدانست كه مقرر خواهد فرمود كه عالميان بحج بيت الله الحرام حاضر شوند و عبارت حضرت امام رضا است صلوات الله عليه در جواب مسائل محمد بن سنان و بر اين مضمون أحاديث كالصحيح وارد شده است كه ذكر اخبار سبب طول مىشود .

12