النّاس فقال له ويحك أغير الله تسال في هذا اليوم انّه ليرجى لما في بطون الحبالى في هذا اليوم ان يكون سعيدا ) ( 1 ) و در حسن كالصحيح از حمران منقول است كه حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه فرمودند در ضمن خصال بيست و سه گانه حضرت سيد الساجدين صلوات الله عليه كه آن حضرت ديدند در روز عرفه كه جمعى سؤال مىكردند از مردمان حضرت فرمودند كه واي بر شما آيا در چنين روز از غير حق سبحانه و تعالى سؤال مىكنيد با آن كه اميدوارى هست أطفال شكم را كه در اين روز از جمله سعادتمندان شوند چون رحمت الهى شامل أحوال همه كس مىشود با آن كه آنها كه در شكمهاى مادرانند زبان ندارند كه سؤال كنند شما كه زبان سؤال داريد چرا از حق سبحانه و تعالى سؤال نمىكنيد و از غير أو سؤال مىكنيد و اين حديث در خصال موجود است در نسخه مصححي كه بسيارى از فضلا بر أو گشته‌اند و الحبالى است و در بعضي از نسخ الجبال است و ظاهرا تصحيف نساخ است ( و كان أبو جعفر صلوات الله عليه إذا كان يوم عرفة لم يردّ سائلا ) ( 2 ) و منقولست كه حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه در روز عرفه هيچ سائلى را رد نمىفرمودند اگر چه نسبت به سايل أولى آنست كه سؤال نكند امام نسبت به ديگران أولى آن است كه ردّ سائل نكنند ( و من اعتق عبدا عشيّة عرفة فانّه يجزئ عن العبد حجّة الاسلام و يكتب للسّيّد اجران ثواب العتق و ثواب الحجّ ) ( 3 ) و در صحيح از شهاب منقول است كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه هر كه در عصر روز عرفه بنده را آزاد كند به درستى كه مجزى است از آن بنده حجة الاسلام از أو و مىنويسند از جهة

100