و اما آن كه به سبب خواب سيم يا بيشتر قضا و كفاره بايد داد مستند آن جماعت كه قايلند باين قول حديث ابو بصير است و آن دلالت ندارد بر اين معنى اصلا پس ظاهر آنست كه در غير خواب اول قضا بايد كرد و اگر در خواب سيم و بالاتر كفاره بدهد احوط خواهد بود چون اكثر علما بر اين قولند و غالب آنست كه آن چه قدما به آن قايلند حديثى بر آن دارند كه بما نرسيده است و احاديث بسيار در احتياط وارد است پس اگر عمل به مشهور كنند عمل به آن اخبار كرده خواهند بود بلكه احوط آنست كه حايض و نفسا و مستحاضه نيز پيش از صبح غسل كنند چنانكه در موثق از ابو بصير وارد است كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه اگر حايض پاك شده باشد و تقصير كند در غسل تا صبح شود در ماه رمضان آن روزه را مىگيرد و قضا مىكند و نفسا در جميع احكام حكم حايض دارد و حديث مستحاضه خواهد آمد إن شاء الله تعالى .
< صفحة فارغة > [ اگر گمان كرد افطار شده ولى نشده بود ] < / صفحة فارغة > ( و روى محمّد بن الفضيل عن ابى الصّباح الكنانىّ قال سالت ابا عبد الله صلوات الله عليه عن رجل صام ثمّ ظنّ ان الشّمس قد غابت و فى السّماء غيم فافطر ثمّ انّ السّحاب انجلى فاذا الشّمس لم تغب قال قد تمّ صومه و لا يقضيه ) ( 1 ) و كالصحيح منقول است از ابراهيم بن نعيم كه گفت سؤال كردم از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه از حال شخصى كه روزه باشد و گمان كند كه آفتاب فرو رفته است و در آسمان ابرى باشد و افطار كند به گمان آن كه شام شده است پس ابر بر طرف شود و ظاهر شود كه آفتاب غايب نشده بوده است حضرت فرمودند كه روزه اش صحيح است و آن روزه را قضا

425