( و روى ابى يعفور عن ابى عبد الله صلوات الله عليه قال قلت له الرّجل يجنب فى شهر رمضان ثمّ يستيقظ ثمّ ينام حتّى يصبح قال يتمّ صومه [ يومه خ ] و يقضى يوما اخر فان لم يستيقظ حتّى يصبح اتمّ صومه [ يومه خ ] و جاز له ) ( 1 ) و در صحيح منقول است از عبد الله كه عرض نمودم به حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه كه شخصى كه جنب شود در ماه رمضان يعنى محتلم شود پس بيدار شود از خواب احتلام پس بخواب رود تا صبح شود حضرت فرمودند كه آن روز را روزه مىگيرد .
و در تهذيب بخط شيخ يصوم يومه بود و بغير خط شيخ يتم صومه بود يعنى آن روز را تمام مىكند و قضا مىكند يك روز ديگر را پس اگر بيدار نشود تا صبح همان روز را تمام مىكند و آن روز صحيح است از جهة او يعنى احتياج به قضا نيست و ظاهر اين حديث آنست كه خواب اول محتلم آن خوابى است كه در آن خواب محتلم مىشود و خواب ديگر او سبب قضاست و ظاهر نمىشود كه خواب دويم حرام باشد و اكثر چنين فهميده‌اند كه چون سبب قضاست ، و قضا در صورتيست كه روزه فاسد شود و افساد روزه حرام است و ليكن لازم خواب نيست كه تا صبح كشد ممكن است كه پيش از صبح بيدار شود چنانكه صحيحه عيص دلالت مىكند بر آن كه آثم نيست .
و در صحيح از حلبى منقولست كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند در شخصى كه محتلم شود در اول شب و بعد از آن جماع كند با اهلش پس بخواب رود عمدا در ماه رمضان تا صبح كشد حضرت فرمودند كه آن روز را تمام مىكند و قضا مىكند بعد از عيد فطر و توبه و استغفار مىكند از

419