تعالى فرشته چند را بر مؤمن موكل گردانيده است كه هميشه او را هدايت مىكند به ازاى آن چه شياطين اضلال مىكنند و به همين معنى دلالت دارد قول حق سبحانه و تعالى .
* ( وَهَدَيْناه النَّجْدَيْنِ ) * و * ( إِنَّا هَدَيْناه السَّبِيلَ إِمَّا شاكِراً وَإِمَّا كَفُوراً ) * و محتمل است كه مراد اين باشد كه هر گاه بنده مخالفتى از او واقع شود در آن حالت يقينى كه دارد به خدا و رسول به سبب شهوت يا غضب از او كم مىشود و آن فعل را مىكند و بعد از آن نهايت پشيمانى دارد ، پس گويا كه ايمان رفت و آمد و منافاتى نيست كه هر دو باشد و هر دو مجربست نظر به جمعى كه غم دين دارند كه مىيابند كه هر گاه خواهند معصيتى را بفعل آورند در خاطر ايشان مىافتد چيزى چند كه نبايد كرد و وسوسهاى شيطان نيز مىافتد كه بكن و حق سبحانه و تعالى كريم است و اگر معصيت نكنى كرم او كى ظاهر مىشود و مرتبه توبه كاران بهتر است از رتبه متطهران و اگر فسق نكنى به عجب گرفتار مىشوى ، و بيزارم از آن طاعتى كه مرا به عجب آورد و مبارك معصيتى كه مرا به عذر آورد و شايد كه هزار دليل از آيات و احاديث بياورد و از آن طرف ملك نيز وجوه رد اين سخنان را مىگويد كه هر گاه كريمست چرا اطاعت نمىكنى كه كرمش بيشتر ظاهر شود اگر گناه ببخشند شرمسارى هست و نهايت اين رتبه آنست كه عذابت نكنند اگر توبه دست دهد و شايد كه مرگ امان ندهد و شايد به سبب اين معصيت رين و طبع در دل بهم رسد كه قابليت توبه بر طرف شود خصوصا نظر به علما و خصوصا جمعى كه خداوند خود را حاضر و ناظر دانند و آن قدر از فسوق و مخالفت كرده كه غير از كرم الهى چيزى ديگر به فريادت نخواهد رسيد آنها كم

409