رحم را عمودين مىگويند و وجوب انفاق اينها مشروط است به فقر ايشان و غناى اين كس زايد بر مؤنت خود و زوجه خود اگر داشته باشد نفقه ايشان واجبست و الا فلا و خواهد آمد در ابواب نكاح و محتمل است كه مراد اين باشد كه هر كه ادا كند هر چه را حق سبحانه و تعالى بر او واجب ساخته است كه در اين حديث گذشت يا زكات را چنانكه خواهد آمد آن چه بر اوست كرده است و اداء كرده است شكر نعمت حق سبحانه و تعالى را كه بر او انعام كرده است و او را تفضيل داده است بر ديگران به سبب توسعه كه او را داده است و توفيق كرامت كرده است او را كه شكر نعمت الهى به جا آورده است و اعانت كرده است او را بر شكر تمام شد حديث سماعه و در حسن كالصحيح منقول است از ابو بصير كه ما نزد حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه بوديم و بعضى از مالداران نيز بودند و زكات را مذكور ساختند حضرت فرمودند كه زكات امرى نيست كه اگر كسى آن را بدهد مدحش بايد كرد و اين امريست ظاهرا كه حفظ خون خود كرده است كه كشته نشود و به آن دادن او را مسلمان مىگويند و اگر ندهد نمازش مقبول نيست و در اموال شما چيزهاى ديگر هست غير از زكات من عرض كردم كه فداى تو گردم بغير از زكات چه چيز در اموال ماهست حضرت فرمودند كه سبحان الله مگر قرآن نخواندهء و نشنيدهء كه حق سبحانه و تعالى در كتاب خود مىفرمايد در مدح جمعى كه آن كسانيند كه در اموال ايشان حقى هست از جهة سايلان و محرومان عرض كردم كه اين حق معلوم كه در مال ما بر ما هست كدامست حضرت فرمودند كه و الله كه آن چيزى است كه آدمى در مال خود معين مىگرداند كه هر روز يا هر هفته يا هر ماه خواه اندك و خواه بسيار بدهد ، ديگر

14