هست حتى گندم و جو و برنج و گوشت بدل دارند اما نمك بدل ندارد و يونس نقل كرده است كه من در نسخه ديدم كه در آنجا و العنبر بود كه پنج چيز درست مىشود اما از مشايخ نشنيده ام اين لفظ را در اين حديث ، و خمس اين پنج چيز را مىگيرند و قسمت مىكنند در ميان جمعى كه حق سبحانه و تعالى مقرر فرموده است و چهار حصه غنيمت را حصه مىكنند در ميان جمعى كه جهاد كرده‌اند بانكه پياده را يك حصه مىدهند و سواره يك اسبه را دو حصه مىدهند و دو اسبه و بيشتر را سه حصه مىدهند اگر چه بيست اسب داشته باشد دو اسب حصه دارد و بس و خمس را شش حصه مىكنند يك سهم از حق سبحانه و تعالى است و سهمى از رسول الله است صلى الله عليه و آله و سهمى از خويشان است و سهمى از جهة يتيمان است و سهمى از جهة درويشان است و سهمى از جهة راه گذريان است پس سهم خدا و سهم رسول خدا از جهة اولو الامر است كه ائمه معصومينند صلوات الله عليهم و يك سهم از خود دارد پس سه سهم به او رسيد دو سهم بعنوان ميراث و يكى به قسمت الهى پس نصف خمس كه عشر باشد مال امام است و سه حصه ديگر بر يتيمان سادات و درويشان و ابناء السبيل سادات حصه مىشود موافق كتاب الهى و سنت نبوى به ايشان آن مقدار مىدهند كه قوت سال ايشان باشد چون احاديث بسيار گذشت كه غنى به قوت سال است و اگر قوت سال جميع سادات را بدهد اگر چيزى زياد مىآيد از امام است و اگر كم مىآيد از نصف خود قوت ساليانه ايشان را مىدهد و چون حق سبحانه و تعالى زكات را كه چرك دستهايت از جهة تعظيم ايشان بر ايشان حرام گردانيد بعوض آن خمس را مقرر ساخت و ظاهرا وجهش آنست كه چون اغنياء به كد يد و مشقت آن مال را به همرسانيده‌اند گوييا كه از مال خود ده يك يا بيست يك يا سى يك يا چهل يك يا پنجاه يك يا صد يك را به فقرا مىدهند پس بمنزله چرك دست ايشان است كه به فقرا مىدهند بخلاف خمس كه مال

563