حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه از معدن طلا و نقره و مس و آهن و قلعى حضرت فرمودند كه در همه خمس است .
< صفحة فارغة > [ غنيمت ] < / صفحة فارغة > ( و روى الحسن بن محبوب عن عبد الله بن سنان قال سمعت ابا عبد الله صلوات الله عليه يقول ليس الخمس الَّا فى الغنائم خاصا [ خاصّة خ يب ] . ) ( 1 ) و در صحيح از عبد الله منقول است كه گفت از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه شنيدم كه مىفرمودند كه نيست خمس مگر در غنيمتها و اين خاص و مخصوص غنيمت است و در بعضى از نسخ خاصا است و در تهذيب خاصّة است يعنى در غنيمت و بس يك احتمالش اينست كه غنيمت عام باشد و شامل نه چيز باشد و در اين صورت غرض اين خواهد بود كه مثلا در ارباح تجارات هر چه بعد از سال مىماند غنيمت است و در معادن هر چه بعد از اخراجات است غنيمت است كه مجملى باشد كه تفصيل ظاهر مىشود از اخبار ديگر و احتمال ديگر آن كه عمده آن چه خمس در آن هست غنايم دار الحرب است و آن را كسى به اهلش نمىدهد بلكه خلفاء بنى اميه و بنى عباس از ما غصب نموده‌اند و احتمال ديگر تقيه است چون اكثر عامه زكات آنها را مىگيرند و قايل بخمس نيستند مگر در غنايم چون نص قرآن است .
و در حديث متواتر از حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله منقولست كه آن حضرت فرمودند كه از جمله خصايص من حليت مغنم است چون در امم سابقه هر چه از كفار مىگرفتند مىسوختند حضرت فرمودند كه حق سبحانه بر من حلال كرد و اول همه از آن حضرت بود بعد از آن آن حكم منسوخ شد و مقرر شد كه هر چه از كفار بگيرند چهار خمس را به مجاهدين قسمت كنند و يك خمس را شش حصه كنند چنانكه خواهد آمد و احتمال ديگر آنست كه غرض نفى خمسى باشد كه از كتاب الهى ظاهر شود وجوبش يعنى خمسى كه

557