حديث متن شيخ حمل كرده است حديث متن را بر معادن دريا و اين حديث را بر معادن غير دريا و آن چه به تواتر از تجار شنيده‌ايم آنست كه در دريا معدن نيست و از دريا بغير از مرواريد و مرجان و عنبر بهم نمىرسد و مؤيد اين است قول حق سبحانه و تعالى * ( يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجانُ ) * و عبارت حديث را بدو نحو مىتوان حمل ساخت يكى آن كه و الياقوت عطف باشد بما كه سؤال ديگر باشد و دويم آن كه راوى توهم كرده باشد كه ياقوت و زبرجد از دريا بهم مىرسد و چون حكم شرعى مترتب نبود بر آن حضرت تخطئه او نفرمودند و اظهر در جمع آنست كه حديث اول را حمل كنيم بر استحباب و ثانى را بر وجوب و الله تبارك تعالى يعلم .
< صفحة فارغة > [ گنج ] < / صفحة فارغة > ( و سال عبيد الله بن علىّ الحلبيّ ابا عبد الله صلوات الله عليه عن الكنز كم فيه فقال الخمس و عن المعادن كم فيها قال الخمس و عن الرّصاص و الصّفر و الحديد و ما كان من المعادن كم فيها فقال يؤخذ منها كما يؤخذ منها من معادن الذّهب و الفضّة ) ( 1 ) و به اسانيد صحيحه منقولست از حلبى كه گفت سؤال كردم از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه از گنج چه چيز در آن هست فرمودند خمس پرسيدم از معادن كه چيز در آن هست فرمودند خمس سؤال كردم از قلعى و مس و آهن و هر معدنى كه هست چه چيز در آن هست فرمودند كه هر معدنى كه هست از آن خمس مىگيرند چنانكه از معدنهاى طلا و نقره خمس مىگيرند .
و در صحيح از زراره مرويست كه گفت سؤال كردم از حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه كه در معادن چه چيز است حضرت فرمودند كه هر معدنى كه بعنوان گنج باشد بى تعب خمس است و هر چه تعب مىكشى و كار مىكنى بعد از اخراجات آن كار هر چه صاف شود خمس مىبايد داد .
و در صحيح از محمد بن مسلم منقول است كه گفت سؤال كردم از

556