مسنه مىگويند او را به اعتبار آن كه دندانى بيرون مىكند و مسنّه مىبايد داد تا شصت گاو پس شصت تمام مىشود و تبيعه مىدهد يا دو تبيع تا هفتاد پس چون هفتاد تمام مىشود تبيعى و مسنه مىدهد از جهت سى تبيع و از جهة چهل مسنه تا هشتاد پس چون به هشتاد مىرسد در آن دو مسنه است تا نود و چون به نود مىرسد سه تبيعه مىدهد و چون گاو بسيار شد اين عدد ساقط است و صاحب گاو از هر سى گاو تبيعى مىدهد و از هر چهل گاو مسنه مىدهد و در گاو كار كن زكات نيست بلكه مطلق زكات انعام و اسب ماديان بر حيواناتيست كه چرند و علف مملوك نخورند ، و هر چه سال بر آن نگذرد نزد صاحبش بر آن زكات نيست و چون سال مىگذرد زكات واجب مىشود بر او و ظاهرا گاو دو نصاب داشته باشد هميشه چنانكه اكثر اصحاب گفته‌اند و آن سى و چهل است و اين تكرار از جهة توضيح باشد و بعضى به اعتبار فاصله چهار نصاب گفته‌اند چون عفو در اول كه و قص مىگويند در گاو كه زكات بر آن نيست بيست و نه است و در دويم نه است و در سيم نوزده است و در چهارم هميشه نه است و محض اصطلاحيست فايده بر آن مترتب نيست و بعضى باين اعتبار كه زكات يا تبيع محض است مثل سى و شصت و نود و يا مسنه محض است مثل چهل و هشتاد و يا هر دو است مثل هفتاد و يا مخير است مثل صد و بيست كه مىخواهد سه مسنه مىدهد و مىخواهد چهار تبيع مىدهد و اين هر دو وجه فايده نمىدهد در احكام زكات چنانكه ظاهر است .
( و روى حريز عن زرارة عن ابى جعفر صلوات الله عليه قال قلت له فى الجواميس شىء قال مثل ما فى البقر ) ( 1 ) و به اسانيد صحيحه متكثره منقولست كه زراره گفت عرض نمودم به حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه كه در گاو ميش زكات هست حضرت فرمودند كه مثل گاو است در وجوب و نصاب پس اگر بيست گاو و ده گاو ميش داشته باشد زكات واجبست

499