كه به ايشان وفا كند و اگر مىدانست كه اين مقدار وفا نمىكرد زياده از آن مقدار مقرر مىساخت ، و آن كه مىبينى كه فقرا بسيارند و جفا مىكشند سببش آنست كه قدرى كه واجب است نمىدهند يا بغير مستحق مىدهند و ضرر به فقرا نرسيده است از حيثيت آن كه حصه ايشان را كم مقرر ساخته‌اند بلكه از آن جهت است كه حصه ايشان را به ايشان نمىدهند و اگر همه كس زكوات واجبة خود را دهند همگى در رفاهيّت تعيش خواهند نمود و بر اين مضامين احاديث صحيحه و كالصحيحه بسيار وارد شده است و شكى نيست كه چنين است بنا بر اين آنها را ذكر نكردم و در جائى كه اهتمامى به شان آن باشد از جهة مخالفت بعضى از اصحاب ذكر مىكنم .
( فامّا الفقراء فهم اهل الزّمانة و الحاجة و المساكين اهل الحاجة من غير اهل الزّمانة ، و العاملون عليها هم السّعاة ، و سهم المؤلَّفة قلوبهم ساقط بعد رسول الله صلَّى الله عليه و آله ، و سهم الرّقاب يعان به المكاتبون الَّذين يعجزون عن اداء المكاتبة و الغارمون المستدينون فى حقّ و سبيل الله الجهاد ، و ابن السّبيل الَّذى لا ماوى له و لا مسكن مثل المسافر الضّعيف و مارّ الطَّريق و لصاحب الزّكاة ان يضعها فى صنف دون صنف متى لم يجد الاصناف كلَّها ) ( 1 ) اما فقرا پس ايشان جمعىاند كه زمين گير شده‌اند از تحصيل روزى يا جمعى كه امراض مزمنه داشته باشند و محتاج باشند ، و مساكين جمعىاند كه محتاجند اما مانند طايفه اولى نيستند ، و عاملان جمعىاند كه سعى مىنمايند در جمع زكوات ، و سهم مؤلفه چون از جهة تأليف كفار است به اسلام بعد از زمان حضرت رسول صلَّى الله عليه و آله ساقط است تا زمان حضرت صاحب الامر و در زمان آن حضرت اگر چه جهاد هست اما تأليف قلوب نيست اگر مسلمان مىشوند فبها و الا آن حضرت صلوات الله عليه مأمور است بقتل ، و حصه رقاب از جهة اعانت مكاتبا نيست كه عاجز باشند از

433