قاطع عذر من عصاك اللَّهمّ فاجعل محمّدا اجزل من جعلت له نصيبا فى رحمتك و أنضر من اشرق وجهه لسجال عطيّتك و اقرب الانبياء زلفة يوم القيمة عندك و أوفرهم حظَّا من رضوانك و اكثرهم صفوف أمّة فى جنانك كما لم يسجد للأحجار و لم يعتكف للأشجار و لم يستحلّ السّبا و لم يشرب الدّماء » ( 1 ) هر حمدى و ثنائى مخصوص ذات واجب بالذاتيست كه نعمتهاى او كامل است بر همه خلايق و برطرف سازنده غمها و المهاست و آفريننده خلايق است آن خداوندى كه هفت آسمان را ستونهاى كرسى خود گردانيده است چون اينها نگاه دارنده كرسى است يا عظمت كرسى او در اين مرتبه است كه هفت آسمان با اين عظمت بمنزله ستونى است نسبت به كرسى چنانكه خواهد آمد و كوههاى با اين عظمت را ميخ زمين گردانيده كه بمنزله لنگر او باشد بر روى آب يا مراد از جبال مؤمنان صالحند كه به بركت ايشان زمين برقرار است و آن خداوندى كه زمين را از جهة بندگان بمنزله فرشى گردانيده است كه ممكن باشد ايشان را زندگانى بر او بانكه سخت نگردانيده مثل سنگ و نرم نگردانيده مانند آب بلكه وسط گردانيده است كه از آن بناها توان ساختن و غذاها توان تحصيل نمودن كه بدل ما يتحلل تواند شد ، و فرشتگان را بر اطراف زمين از جهة حفظ آن مقرّر فرموده است يا مراد روز قيامت است كه چون آسمانها را در هم پيچند فرشتگان آسمانها بر گرد زمين برآيند تا به كرسى يا عرش يا كل بعد را پر كنند و فرشتگانى كه حاملان عرشاند اليوم يا روز قيامت بر پشت زمين باشند و عرش را بر دوش داشته باشند كه انبياء و اوصياء و اوليا و علما و صلحا و اتقيا در سايه آن باشند تا خلايق از حساب فارغ شوند چنانكه در سوره حاقه اين دو معنى را در قيامت فرموده است ، و به پاى داشت به سبب قهاريت و عظمت اركان عرش را بحسب ظاهر كه چهار پايه دارد مثل تخت پادشاهان يا مراد از ارگان حاملان عرشند كه هشت كس باشند از پيشينيان و پسينيان و

315