< فهرس الموضوعات > باب معرفة الصّبح < / فهرس الموضوعات > باب معرفة الصّبح و القول عند النّظر اليه « روى علىّ بن عطيّة عن ابى عبد الله صلوات الله عليه انّه قال الفجر هو الَّذى اذا رايته كان معترضا كانّه بياض نهر سورا » ( 1 ) بابى است در شناختن صبح و آن چه بايد خواند وقتى كه نظر بان كنند .
و در صحيح و در حسن كالصحيح منقولست كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه صبح صادق آنست كه چون نظر كنى عرض افق روشن شده باشد و در روشنايى به نهر سورا ماند و آن آب فراتست و سورا شهرى بوده است به جاى حله يا قريب به حله بوده است و در شبهاى تار نهر سور المعاني دارد مانند لمعان صبح صادق و بر بنده واقع شد كه نهر از طرف مغرب روشنى داشت و تعجب داشتيم كه سفيدى جانب مغرب قريب به صبح چه معنى دارد تا آخر ظاهر شد كه آب فراتست و غرض از اين تمثيلات آنست كه صبح كاذب بسيار مشتبه مىشود به صبح صادق ، تا يقين نشود نماز نمىتوان كرد .
« و روى انّ وقت الغداة اذا اعترض الفجر فاضاء حسنا » ( 2 ) و مرويست در صحيح از زراره كه حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه مىفرمودند كه حضرت سيد المرسلين صلَّى الله عليه و آله دو ركعت نماز صبح را وقتى مىكردند كه صبح در عرض افق ظاهر مىشد و خوب روشن مىشد از جهة تحقق صبح .
« و امّا الفجر الَّذى يشبه ذنب السّرحان فذاك الفجر الكاذب ) *

228