همگى بر اين بودند و عمل اهل طبرستان و يمن و كوفه و نواحى كوفه و بعضى از بغداد نيز بر اين است و مىگويند .
و منقولست از طرق عامه كه عكرمه گفت پرسيدم از عبد الله بن عباس كه چرا عمر ترك كرد حىّ على خير العمل را از اذان در جواب گفت كه مطلبش اين بود كه مردمان سعى در جهاد كنند و فتح بلاد شود بنا بر اين ترك كرد آن را از اذان .
و در حديث صحيح وارد شده است كه از حضرت ابى الحسن صلوات الله عليه پرسيدند كه چرا ترك كردند حىّ على خير العمل را از اذان حضرت فرمودند كه علَّت ظاهره را مىخواهى بدانى يا علَّت باطنه را راوى گفت هر دو را حضرت فرمودند كه امّا علَّت ظاهره آن كه مردمان رو به نماز نكنند كه ترك جهاد كنند و امّا علَّت باطنه آن كه مراد از خير العمل ولايت و اعتقاد به امامت ائمه معصومين است صلوات الله عليهم و عمر مىدانست اين معنى را خواست كه اين كلمه را بيندازد تا ترغيب و تحريص بر ولايت ايشان واقع نشود .
و در حديث كالصحيح از حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه وارد شده است كه مراد از خير العمل نيكى است به حضرت فاطمه زهرا و حضرات اولاد او كه ائمه معصومينند صلوات الله عليهم و منافاتى نيست ميان اين اخبار زيرا كه از اعمال جوارح بهترين اعمال نماز است و از اعمال قلوب بهترين اعمال مودت و ولايت اهل البيت است كه مزد رسالت حضرت سيّد المرسلين است و سبب قبول ساير اعمال است چنان كه ابن شيرويه كه از بزرگان علماء عامه است در فردوس الاخبار در باب لام روايت كرده است كه حضرت سيّد المرسلين صلَّى الله عليه و آله فرمودند به حضرت امير المؤمنين صلوات الله عليه كه يا على اگر بنده عبادت كند حق سبحان و تعالى را به مثل آن چه نوح در قوم خود تبليغ

553