مراد نيست بلكه جانب معنوى مراد است يعنى همگى قطع نظر و طمع از غير او مىكنم و همگى دل را به جانب او مىكنم و از او اميدوارم يا آن كه مراد حضرت ابراهيم رفتن به موضع مناجات باشد تا تشبيه تمامتر باشد چنان كه حضرت موسى عليه السّلام گفت كه تعجيل كردم و از قوم خود پيش افتادم و به سرعت به نزد تو آمدم از جهت رضاى تو و حال آن كه سرعت حضرت موسى به كوه طور بود كه محلّ مناجات آن حضرت بود با خداوند عالميان و چنان كه حق سبحانه و تعالى فرموده است كه بگريزيد از گناهان خود بسوى حق سبحانه و تعالى و مراد الهى حج بيت الله الحرام است كه هر كه به حج مىرود حق سبحانه و تعالى حسب الفرموده خود از گناهان او مىگذرد پس حق سبحانه و تعالى رفتن به جانب كعبه را فرار بسوى خود فرموده است مجازا اى فرزند كعبه خانه خداست يعنى خانه ايست كه خدا از جهت عبادت خود مقرر فرموده است و هر كه حج خانه خدا مىكند گوييا به نزد خدا رفته است چون از جهت او رفته است ديگر مساجد خانهاى خداست چنان كه خداوند عالميان مىفرمايد كه خانهاى من در زمين مسجدهاست و هر كه سعى مىكند به مساجد چنانست كه سعى نموده است بسوى خدا چنان كه در احاديث صحيحه وارد است و خواهد آمد .
و ديگر از حضرت سيّد المرسلين و ائمه طاهرين صلوات الله عليهم وارد است كه نماز گذارنده تا در نماز است در برابر خدا ايستاده است مجازا يا به اعتبار آن كه رو به خانه خدا كرده است بامر خدا پس گويا در برابر اوست يا چون بامر او عبادت مىكند پس گوييا كه در برابر او ايستاده است يا روح و قلب چون متوجه جناب اقدس اويند پس گوييا در برابر اويند بحسب معنى نه بحسب صورت و چون حضرت صلَّى الله عليه و آله اين مجازات شايعه را فرمودند شروع در مطلب فرمودند كه چنان كه حق سبحانه و تعالى در زمين بقعها از جهت آدميان

24