حمل كرده است بر آن كه با دعا قضا نمىكند بلكه متتابعا قضا مىكند و حمل بر تقيه مىتوان كرد چون جمعى از عامه بر عدم قضااند و جمع مىتوان كرد كه قضا نمىكند به اعتبار آن كه وقتش گذشته است بلكه اداست و اين نحوى است از تقيه و الله تعالى يعلم .
< صفحة فارغة > [ چهل مرد مؤمن در نماز بر او يا مطلقا خواه كه خداوندا ما از او نمىدانيم مگر خوبى ] < / صفحة فارغة > ( و روى عمر بن يزيد عن ابى عبد الله صلوات الله عليه انّه قال اذا مات المؤمن فحضر جنازته اربعون رجلا من المؤمنين فقالوا اللَّهمّ انّا لا نعلم منه الَّا خيرا و أنت اعلم به منّا قال الله تبارك و تعالى قد اجزت شهاداتكم و غفرت له ما علمت ممّا لا تعلمون ) و بسند صحيح از آن حضرت صلوات الله عليه منقول است كه فرمودند كه هر گاه مؤمنى بميرد و در جنازه او حاضر شوند چهل مرد مؤمن و بگويند در نماز بر او يا مطلقا خواه در نماز و خواه در غير نماز كه خداوندا ما از او نمىدانيم مگر خوبى را و تو داناترى به حال او از ما حق سبحانه و تعالى فرمايد كه من قبول كردم گواهيهاى شما را بر خوبى او و آمرزيدم آن چه را من مىدانم از بديهاى او از آن چه شما آن را نمىدانيد .
و ظاهر حديث آنست كه آن شخص بحسب ظاهر بد نباشد ، و محتمل است كه با علم به بديهاى او در حال حيات اين عبارت را كه حق سبحانه و تعالى مقرر ساخته است كه در نماز هر كس بگويند هر چند مخالف اعتقاد ايشان باشد حق سبحانه و تعالى بفضل خود به شهادت حساب فرمايد و او را بيامرزد با آن كه شاهد علم ندارد كه بدى او را حق سبحانه و تعالى نيامرزيده است و علم ظاهرى كه به ايمان او دارد كافى است در اين شهادت .
و در حديث صحيح از سعد بن ظريف از حضرت امام محمد باقر صلوات الله عليه وارد است كه فرمودند كه در بنى اسرائيل عابدى بود كه

348