اظهر است به اعتبار جمعيت صلوات و افراد رحمت چون نعمتهاى دنيوى نظر به نعمتهاى اخروى قليل است و اين جماعتند كه هدايت يافته‌اند به رضا و تسليم و غيرهما و اگر كسى نيكو تدبر كند در الفاظ آيه و معانى و اشارات و دقايق آن خواهد دانست كه همين آيه معجزه است از معجزات قرآنى و هر آيه چنين است با تدبر نيكو و چون صدوق اخبار را بعد از اين ذكر كرده است در آنجا انسب است ذكر اخبار .
< صفحة فارغة > [ از چه سبب است كه ميت را غسل مىدهند ] < / صفحة فارغة > ( وسئل [1] الصّادق صلوات الله عليه لأيّ علَّة يغسّل الميّت قال تخرج منه النّطفة الَّتى خلق منها تخرج من عينيه او من فيه ) و از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه پرسيدند كه از چه سبب است كه ميت را غسل مىدهند حضرت فرمودند كه چون آن نطفه كه از آن مخلوق شده است از او بيرون مىآيد پس گويا جنب مىشود و آن نطفه از چشمهاى او بيرون مىآيد يا از دهانش .
و بر اين مضمون احاديث كالصحيحه بسيار وارد شده است ، و مستبعد نيست كه بعضى از آن نطفه در اجزاى چشم او يا دهان يا بقيه اعضاى او مانده باشد بحفظ الهى و در اين وقت بيرون آيد .
و ممكن است كه مراد از آن روح حيوانى باشد كه چون بيرون مىرود بدن ميته و نجس مىشود و چون غسل مىدهند او را پاك مىشود و قابل آن مىشود كه نماز بر او توان كرد پس گويا جنب شده است و الله تعالى يعلم .
< صفحة فارغة > [ هيچ روحى از بدن بيرون نمىرود تا آن كه جاى خود را مىبيند ] < / صفحة فارغة > ( و ما يخرج احد من الدّنيا حتّى يرى مكانه من الجنّة او من النّار ) و هيچ روحى از بدن بيرون نمىرود تا آن كه جاى خود را مىبيند از

[1] عن . خ .

204