وقتى كه جان به حلق شما مىرسد و شما در آن وقت نظر مىكنيد به ميت جان را بر نمىگردانيد به بدن ميت اگر قدرت داريد و حال آن كه ما نزديكتريم به ميت از شما و ليكن شما نمىبينيد ، و ظاهر آيه خطابست با حضّار محتضر آن جمعى كه نزد آن شخصى كه مىميرد نشسته‌اند پس حاصل معنى اين مىشود كه شما را اختيارى نيست در حيات و موت احدى و همه بدست واحد قهّار است جل شانه .
اما اشارات پس ممكن است كه از لفظ و نحن اقرب باشد كه ما اقربيم به او از شما يعنى خلفاى ما به او اقربند كه مراد از آن رسول خدا و ائمه هدى و ملائكه باشند صلوات الله عليهم يعنى نه شما را اختيارى هست كه ميت نميرد و نه خبرى هست كه ما با ايشان در چه كاريم عدم اختيار كه ظاهر است و عدم خبر از چند وجه است يكى حضور حضرات بعنوان رحمت با مؤمنان و بعنوان غضب با غير ايشان ، و ديگر نمودن جاى مؤمن را به او تا از شوق جان بدهد ، ديگر خطاب مستطاب حضرت رب الارباب كه * ( يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَادْخُلِي جَنَّتِي ) * [1] ديگر فرستادن ملائكه رحمت از جهت خوبان و غضب از جهت بدان و غير اينها كه از اخبار بسيار ظاهر مىشود پس بنا بر اين تفسير حديث صحيح سابق كه حضرت فرمودند كه چشم شما روشن مىشود جميع اينها خواهد بود و هر يك نيز ممكن است كه مراد باشد اما جميع اظهر است و احتمال بعض بنا بر آنست كه حضرات ائمه معصومين صلوات الله عليهم با هر كسى در خور عقل او سخن فرموده‌اند و او را به نحوى بشارت داده‌اند چنان كه صدوق

[1] آيهء 28 و 29 و 30 و 31 - سورة الفجر .

174