إسم الكتاب : لوامع صاحبقرانى ( شرح الفقيه ) ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 715)

نماز نكند و مخالفت دارد بحسب ظاهر با احاديثى كه وارد شده است كه اگر محتلم شده باشد تيمم مىكند و اگر به اختيار خود جنب شده باشد غسل مىكند هر چند ضرر به او رسد مگر آن كه خوف تلف نفس داشته باشد كه در اين صورت تيمم مىكند و نماز را قضا خواهد كرد بعد از غسل .
پس جمع بينهما به اين نحو مىتوان كرد كه اين حديث و امثال اين حديث از احاديث صحيحه را حمل بر جواز كنيم ، و احاديث غسل و اعادهء نماز را حمل بر استحباب كنيم چنان كه اكثر علما كرده‌اند و اين اظهر است و ممكنست كه اين حديث را حمل بر محتلم كنيم و ظاهرا صدوق چنين كرده باشد اگر چه محتمل است كه صدوق نيز احاديث آينده را حمل بر استحباب كرده باشد .
و اما در سؤال دويم كه حضرت فرمودند كه داخل چاه نشود اكثر علما حمل كرده‌اند بر آن كه در دخول چاه خوف ضرر باشد . و جمعى حمل كرده‌اند بر آن كه چاه از جمعى باشد كه چون غسل مىكند نجس مىشود چاه و بدنش نيز و مىبايد نزح كردن و دلو ندارد . و جمعى ديگر كه وارد شوند و آب كشند آب نجس را استعمال خواهند كرد خواه صاحبان چاه و خواه غير ايشان پس نهى حضرت به اين اعتبار خواهد بود و اظهر آنست كه چاه نجس نمىشود .
و ليكن ممكن است كه اگر چاه صاحبى داشته باشد بىرضاى او غسل در آن چاه نتوان كرد چنان كه در صحيحه عبد الله بن ابى يعفور وارد شده است كه حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه فرمودند كه هر گاه جنب باشى و دلوى بهم نرسد ، و همچنين چيزى كه توانى آب از چاه برداشتن نداشته باشى تيمم كن به صعيد به درستى كه خداوندى كه آب را قرار داده است خاك را نيز قرار داده است در صورت نيافتن آب و داخل چاه مشو و آب چاه را بر مردمان فاسد مكن .
و ممكن است كه در مطلق چاه چنين باشد اگر چه صاحبى نداشته باشد

679