از همين فعل بود حضرت فرمودند كه توبه از جميع گناهان بكن و دغدغه نيست در آن كه توبه از جميع گناهان واجبست و ليكن خلافست ميان علما كه آيا توبه از بعضى دون بعضى صحيح است يا نه .
بعضى گفته‌اند كه تبعيض توبه صحيح نيست زيرا كه توبه عبادتست و مشروط به نيت قربتست و اگر كسى از جهت رضاى الهى توبه كند چه خصوصيت به اين گناه دارد بلكه همه گناهان خلاف رضاى الهى است پس كاشف بفعل مىآيد كه كسى كه توبه از بعضى دون بعضى كرده است بواسطه مطلبى از مطالب خود كرده است مثل آن كه شخصى توبه از شراب مىكند و مال يتيم را مىخورد چون در شراب مفسدها هست اقلا جريمه حاكم يا بىاعتبارى در نظرها ، و در مال يتيم اينها نيست پس در واقع تائب نيست و شكى نيست كه غالبا چنين است و در اين كسى نزاع ندارد ، نزاع در اين است كه اگر شخصى با نفس اماره بر نتواند آمد كه همه معاصى را ترك كند هيچ شكى نيست كه هر چند معصيت كمتر باشد عقوبت الهى كمتر خواهد بود پس بر ايشان لازم مىآيد كه بگويند يا شراب بخور يا ترك مال يتيم بكن و اين معنى بالبديهه باطل است .
ديگر چه خصوصيت دارد به ترك معاصى ، فعل طاعات همچنين است پس مىبايد گفت شخصى را كه نماز مىكند و به حج نمىرود كه يا نماز را ترك كن يا به حج برو ، و اين با جماع باطل است پس حق آنست كه تبعيض توبه صحيح است و به آن مقدار كه از جهت رضاى الهى ترك معاصى مىكند ثواب دارد و بر تقديرى كه ثواب نداشته باشد البته او را به سبب ترك شراب عقاب نخواهند كرد ، و اگر بخورد البته عقاب خواهند كرد .
و جمعى از اين حديث استدلال كرده‌اند كه تبعيض صحيح نيست چون حضرت صلوات الله عليه فرمودند كه تو از همه گناهان توبه كن و اين استدلال بىوجه است زيرا كه كسى نگفته است كه توبه از همه واجب نيست بحث بر سر

578